26 sierpnia 2018 r. o 17.00 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi otwarta zostanie wystawa „Bajgelman. Ślady” dedykowana Dawidowi Bajgelmanowi, który był muzykiem, dyrygentem i kompozytorem. Opowiedziana zostanie również historia całej muzycznej dynastii Bajgelmanów. Oprócz fascynujących faktów, które przybliżą mało znane losy łódzkich artystów, pokazane zostaną unikalne zdjęcia udostępnione przez rodzinę Bajgelmanów ze Stanów Zjednoczonych.
Dawid Bajgelman urodził się w Ostrowcu Świętokrzyskim 130 lat temu. Jego ojciec Szymon był znakomitym klarnecistą. Po przeprowadzce do Łodzi zatrudnił się w orkiestrze Zandberga występującej w Teatrze Wielkim Sellina, do której zaangażowany został również jako altowiolista jego najstarszy syn, Dawid. Obaj współpracowali też z utworzoną w 1915 roku Łódzką Orkiestrą Symfoniczną. Dawid szybko zaczął dyrygować i komponować muzykę teatralną i kabaretową, stał się jedną z najbardziej znanych postaci w środowisku artystycznym żydowskiej Łodzi. W międzywojennej Polsce kierował wieloma orkiestrami, współtworzył żydowską scenę teatralną, a tym teatr Ararat, pisał popularne szlagiery, które wykonywała m.in. Lola Folman, Adam Aston czy Wiera Gran. W latach 30. w muzycznym świecie Łodzi rozpoznawani byli także młodsi bracia Dawida: Szlama Lajb (skrzypce), Abram (pianino), Chaim (skrzypce), a nawet najmłodszy Chanan (saksofon) i syn Dawida Pinchas (trąbka). Grali w orkiestrach rewiowych, teatrze, jazz-bandach, indywidualnie jako soliści albo kinowi taperzy. W muzycznym świecie obecni byli także kuzyni i szwagrowie (też z rodziny Bajgelmanów) tworząc swoistą dynastię Bajgelmanów. W 1940 r. niemal cała rodzina trafiła do łódzkiego getta. Dawid Bajgelman współtworzył orkiestrę symfoniczną i rewie prezentowane w domu kultury przy ul. Krawieckiej, komponował muzykę do tekstów pisanych przez poetów zamkniętej dzielnicy. W pamięci pozostanie przede wszystkim jako autor przejmujących melodii z czasów Zagłady, w tym niezapomnianej kołysanki do słów Jeszajahu Szpigla „Mach cu di ejgelech” (Zmruż oczęta). W 1944 r. wywieziony z łódzkiego getta do Auschwitz, zginął wiosną 1945 r.
W 2018 roku, w 130. rocznicę urodzin artysty, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi postanowiło przypomnieć tę nietuzinkową postać projektem „Sygnowano Bajgelman”, na którą składają się trzy wydarzenia. Wystawa biograficzna pt. „Bajgelman. Ślady” otwarta zostanie 26 sierpnia o godz. 17. w Centrum Dialogu im. Marka Edelmna w Łodzi. Po wernisażu planowany jest koncert jazzowy „Impresje” w wykonaniu Tubis Trio.
Projekt realizowany jest dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Urzędu Miasta Łodzi.
Organizator:
Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
Partnerzy:
Filharmonia Łódzka im. A. Rubinsteina w Łodzi
Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie
Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi
Archiwum Państwowe w Łodzi