• EN

Archiwalne projekty

Bobkowski. Chuligan wolności

Projekt „Bobkowski. Chuligan wolności” odbył się w 2013 roku, na stulecie urodzin autora „Szkiców piórkiem”. Wydarzenie organizowane były w Łodzi oraz w Krakowie. W Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi odbyło się czytanie „Szkiców piórkiem” i nieznanych dzienników Bobkowskiego, zobaczyliśmy także film o pisarzu. Krzysztof Rutkowski, Krzysztof Ćwikliński, znawcy i badacze rozmawiali o twórczości pisarza. W Teatrze obyły się także warsztaty literacko – teatralne „Ćwiczenia z Bobkowskiego”.

W Łodzi i w Krakowie odbyła się Masa Krytyczna, która w ostatni piątek października przejechała przez oba miasta, przypominając postać Andrzeja Bobkowskiego.

24 października 2013 r. w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie została otwarta wystawa poświęcona Bobkowskiemu. W Krakowie odbyły się także liczne wydarzenia towarzyszące: spotkanie o pisarzu na Targach Książki, spacer z przewodnikiem po Krakowie Bobkowskiego, pokaz filmów dokumentalnych o pisarzu, warsztaty literacko-teatralne, czytanie „Szkiców piórkiem”

Organizatorem wydarzeń było Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, a współorganizatorami: Muzeum  Historii Polski, Instytut Tolerancji w Łodzi
Partnerzy: Targi Książki w Krakowie, Biblioteka Jagiellońska, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna w Łodzi, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna w Krakowie, Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi, Fundacja Fenomen, Kraków Miastem Rowerów, Instytut Literacki w Paryżu, Konfederacka 4.

Kwartet i Orkiestra Czterech Kultur

Kwartet Czterech Kultur powstał w Łodzi, mieście o tradycjach wielokulturowych, które w XIX stuleciu współtworzyli Polacy, Niemcy , Żydzi i Rosjanie. Z Łodzi wywodzą się m.in. znakomici XX-wieczni artyści: Artur Rubinstein, Aleksander Tansman, Grażyna Bacewicz, Paweł Klecki. Po latach przerwy Łódź powraca do swojej przeszłości, przypominając wkład w rozwój miasta mieszkańców reprezentujących różne kultury, języki i religie. Organizując w 2012 r. festiwal Łódź Czterech Kultur – Generacje, nawiązaliśmy do tej tradycji. Kwartet Czterech Kultur wystąpił dwa razy podczas festiwalu, drugi występ odbył się w niezwykłym miejscu – w podziemnych zbiornikach wody pitnej.

Artyści z czterech krajów –  Maciej Łabecki z Polski (skrzypce), Konstantin Manayev z Rosji (wiolonczela), Max Simon z Niemiec (drugie skrzypce) oraz Yuval Gotlibovich z Izraela (altówka) – wykonali fragmenty czterech kwartetów: Grażyny Bacewicz, Erwina Schulhoffa, Aleksandra Tansmana i Mieczysława Weinberga.

W roku 2013 projekt Kwartet Czterech Kultur doczekał się swojej kontynuacji. Muzycy wystąpili w trzech miastach, reprezentując trzy kultury: w Berlinie, Tel Awiwie i Sankt Petersburgu. Do kwartetu dołączył Zvi Carmeli z Izraela (altówka), zastępując Yuvala Gotlibovicha.

Berlin 25.08.2013 – Passionskirche

Tel Awiw 10.09.2013 – Enav Cultural Center

Rok Jana Karskiego

2014 został ustanowiony przez Sejm RP Rokiem Jana Karskiego, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana było głównym koordynatorem wydarzeń Roku Karskiego w Łodzi, a Joanna Podolska, dyrektorka instytucji, pełnomocnikiem Prezydenta Miasta ds. Roku Jana Karskiego.

Głównym wydarzeniem Roku Jana Karskiego w Łodzi było otwarcie wystawy „Karski. Nie dać światu zapomnieć”, które odbyło się w 100. urodziny Emisariusza 24 kwietnia 2014 roku. Wystawę otworzył Bronisław Komorowski, Prezydent RP.

Wydarzenia towarzyszące odbywały się między 23 a 29 kwietnia 2014 r. Zorganizowaliśmy m.in.: pokazy filmów o Karskim, spotkania z autorami książek o Karskim, grę miejską, Masę Krytyczną, happening w Manufakturze, oddaliśmy głos młodzieży z Klubu Kuriera.

W ramach Roku Karskiego odbyła się także premiera spektaklu „Emisariusz” w reżyserii Darii Kopiec.

Synagoga w wyobraźni

W ramach obchodów 69. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto w 2013 r. zrealizowaliśmy niezwykły projekt „Synagoga w wyobraźni”.

Koncert „Synagoga w wyobraźni”, w którym wzięli udział młodzi polscy artyści grający muzykę inspirowaną kulturą żydowską odbył się niedaleko miejsca, gdzie stała najstarsza synagoga w Łodzi. Występy Marcina Malinowskiego z zespołem NeoQuartet oraz Oli Blińskiej wzbogacone zostały o wizualizacje zniszczonej synagogi. Artyści zagrali swoje kompozycje, ale także przedwojenne kołysanki w języku jidysz, które można było usłyszeć na łódzkich Bałutach przed wojną. Wyczarowaliśmy „Synagogę z wyobraźni”, trochę taką jaka była, a trochę taką, jak sobie wyobrażamy dziś, 70 lat po jej zburzeniu przez Niemców.

Synagoga Alte Szil przy ul. Wolborskiej była główną synagogą staromiejskiej dzielnicy żydowskiej. Gdyby przetrwała, byłaby najbardziej oryginalnym sakralnym budynkiem w Łodzi.

W tamtej okolicy mieszkało najwięcej Żydów. Wraz z rozwojem Łodzi zwiększała się też liczba wyznawców judaizmu. Powstawały kolejne domy modlitwy, ale Żydzi domagali się synagogi z prawdziwego zdarzenia. W 1858 roku kupiono nową działkę przy ulicy Wolborskiej. Projekt zamówiono u Jana Karola Mertschinga. Budowa trwała długo, została ukończona w 1871 roku. Synagoga stanęła ukośnie do ulicy, ale dzięki temu była bardzo eksponowana. Stała się jednym z najbardziej efektownych gmachów miasta. Nawiązywała wyglądem do budowli orientalnych.

„Elewacje ozdobiono białociemnymi pasami, okna zostały zamknięte łukami podkowiastymi, naroża ujęto pilastrami, a całość koronowała balustradowa attyka” – wylicza prof. Krzysztof Stefański. Jego zdaniem odmienna forma architektoniczna podkreślała różnice światopoglądowe między Żydami wiernymi tradycji a Żydami postępowymi, którzy chętnie wtapiali się w społeczność chrześcijańską. Budując bożnicę nawiązującą do architektury orientalnej Żydzi ortodoksyjni podkreślali swoje przywiązanie do religijnej i kulturowej tradycji, której korzenie tkwiły na Bliskim Wschodzie.

W listopadzie 1939 roku synagoga na Starym Mieście została podpalona przez Niemców, a potem rozebrana. Na dobre zniknęła z przestrzeni miasta, a także z pamięci mieszkańców. W ziemi pozostały jej archeologiczne artefakty, a na archiwalnych fotografiach widać jak egzotyczny był ten fragment miasta. Niektóre ulice wokół synagogi w 90 procentach zamieszkiwały rodziny żydowskie. W 1940 roku ten rejon miasta wszedł w obręb łódzkiego getta. W 1995 roku w miejscu po synagodze (a w każdym razie blisko niego) stanął Pomnik Dekalogu.

W ramach projektu „Synagoga w wyobraźni” odbyły się także warsztaty archeologiczne, obejmujące symboliczne zaznaczenie zarysu synagogi oraz prace badawcze pod kierunkiem archeologów z UŁ, prowadzące do odsłonięcia i zabezpieczenia fundamentów synagogi Alte Szil przy ul. Wolborskiej. Prowadzili je: Aleksander Andrzejewski i Paweł Zawilski.

Sankt Petersburg 18.10.2013 – Jaani Kirik

We wrześniu 2013 roku muzycy wystąpili w rolach tutorów w ramach Orkiestry Czterech Kultur, organizowanej przez Centrum Dialogu. Przyjechali oni ponownie do Łodzi, gdzie przez tydzień przygotowywali młodzieżową orkiestrę, złożoną ze studentów polskich, izraelskich, niemieckich i rosyjskich uczelni muzycznych. Dwudziestoczteroosobową orkiestrę poprowadził wybitny dyrygent – Daniel Raiskin – pochodzący z Sankt Petersburga muzyk pracujący obecnie w Niemczech i Polsce.

Orkiestra Czterech Kultur zagrała trzy koncerty:

Łódź, 18 września – Muzeum Miasta Łodzi (Pałac Poznańskiego)

Poznań, 19 września – Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu

Warszawa, 20 września – Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego  Narodowe Centrum Kultury Narodowe Centrum Kultury

© 2020 Centrum Dialogu. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Godziny otwarcia

GODZINY OTWARCIA BUDYNKU

Poniedziałek – piątek 11:00-18:00
Sobota – niedziela 12:00-16:00


W czasie godzin otwarcia można zwiedzać bieżące wystawy.
Ostatnie wejście na ekspozycje odbywa się
na pół godziny przed zamknięciem budynku
.


 

GODZINY OTWARCIA BIURA

poniedziałek - piątek od 9.00 do 17.00
sobota - niedziela NIECZYNNE

 

Kalendarz

Facebook

Skontaktuj się z nami

Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
ul. Wojska Polskiego 83, 91-755 Łódź
biuro@centrumdialogu.com

tel. +48 42 636 38 21
      +48 506 155 911

NIP 7262636381

RIK 1/2010

REGON 101022466

NUMER KONTA BANKOWEGO
Bank Pekao S.A. 91 1240 3028 1111 0010 3752 7380