Pomnik ma wysokość  17 metrów (w tym 4 m. wysokości posągu) i przedstawia Tadeusza Kościuszkę wspartego o drzewko i trzymającego rulon (prawdopodobnie Uniwersał Połaniecki). U jego stóp leży zbroja rycerska i armata.
W cokół wpisane są cztery płaskorzeźby ze scenami z życia Kościuszki. Autorem pomnika jest Mieczysław Lubelski. Płaskorzeźby i posąg odlano w Pabianiach, a montaż miedzianych płyt pomnika wykonałą Stocznia Gdańska.

Chociaż plany powstania pomnika sięgają 1917 roku uroczyste odsłonięcie odbyło się 14.12.1930 roku. Odsłonięcie zgromadziło około 30 tysięcy mieszkańców miasta.

Pomnik został zburzony przy pomocy ładunków wybuchowych 11 listopada 1939 roku (od zniszczenia udało się zachować 2 płaskorzeźby z cokołu). W jego miejsce postawiono obelisk z wizerunkiem swastyki. 

21 lipca 1960 roku odbyło się ponowne odsłonięcie pomnika Kościuszki - komunistyczne władze Łodzi zdecydowały się, odtworzyć przedwojenny kształt pomnika. Ponownie jego autorem został Mieczysław Lubelski, choć tym razem, z racji na wiek, wspomagali go inni łódzcy rzeźbiarze - Antoni BIłas, Elwira i Jerzy Mazurczykowie.