Łódź Bagdadem jest bajecznym // Mapa 3 // Ślepy Maks

Maks W tej niepozornej kamienicy mieściła się kawiarnia-piwiarnia Icka Lajcygiera „Kokolobolo” bądź „Kokolewole”, w której często przesiadywał najsłynniejszy łódzki bandyta "Ślepy Maks".
Nazywał się Menachem Bornsztain, urodził się w Łęczycy 15 stycznia 1890 roku w żydowskiej rodzinie, która wkrótce potem przeprowadziła się do Łodzi.
Jego ojciec został zabity przez policjanta, z któremu później sam Maks odebrał życie. W wyniku tego starcia Bornsztain miał stracić oko i stąd wziął się jego pseudonim.
W między czasie wypatrzył go znany paser Natan Ksiądz, który zwerbował go do swojej szajki trudniącej się drobnymi kradzieżami.
Jeszcze przed I wojną światową ożenił się z córka swojego konkurenta Arona Goldberga i tym samym podporządkował sobie cały świat przestępczy północnej Łodzi.
Między innymi stworzył Biuro Próśb i Podań „Obrona”, które zajmowało się "odnajdywaniem zgubionych rzeczy". Jeżeli Maks pozytywnie rozpatrzył prośby to zgubione rzeczy w niedługim czasie wracały do właściciela.
W trakcie I wojny światowej najprawdopodobniej trudnił się okradaniem transportów kolejowych.
W 1921 wrócił do Łodzi, gdzie w 1928 powstało stowarzyszenie "Bratnia Pomoc", mające na celu pomaganie biednej ludności żydowskiej. Przy tym stowarzyszeniu powstał sąd rozjemczy rozstrzygający spory między Żydami (dintojra).
„Bratnia Pomoc” była postrachem ludności żydowskiej: siłą wymierzała kary, rozstrzygała spory i egzekwowała należności. Jego współpracownikiem był Srul Kalma Balberman, którego zabił w wyniku kłótni w 1929 roku przed piwiarnią „Kokolewole”.
W 1933 do łódzkiej policji zaczęły spływać skargi na niego o prześladowanie, szantaż, wymuszenia, groźby oraz pobicia. W 1935 sąd skazał go na trzy i pół roku więzienia.
Maks 2W czasie II wojny światowej najprawdopodobniej uciekł do Kazachstanu.
W 1946 roku wrócił do łodzi. Oficjalnie pracował jako portier w odzieżowej Spółdzielni Pracy. Po jego śmierci, jego żona mówiła, że posiadał małą tkalnię. Według innych miał dość pieniędzy by nie pracować, ale dodatkowo handlował złotem w łódzkim Grand Hotelu.
Zmarł 18 maja 1960 roku i został pochowany na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Brackiej.
Powstało wokół niego wiele legend, między innymi o jego niesamowitych umiejętnościach kradzieży kieszonkowych (ponoć miał w mieszkaniu manekina w marynarce obwieszonej dzwoneczkami, z której miał wyciągać portfel bez poruszenia dzwonków) czy o jego powiązaniach z Urzędem Bezpieczeństwa.

 Autor: Jan Gwarda

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego  Narodowe Centrum Kultury Narodowe Centrum Kultury

© 2020 Centrum Dialogu. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Godziny otwarcia

GODZINY OTWARCIA BUDYNKU

Poniedziałek – piątek 11:00-18:00
Sobota – niedziela 12:00-16:00


W czasie godzin otwarcia można zwiedzać bieżące wystawy.
Ostatnie wejście na ekspozycje odbywa się
na pół godziny przed zamknięciem budynku
.


 

GODZINY OTWARCIA BIURA

poniedziałek - piątek od 9.00 do 17.00
sobota - niedziela NIECZYNNE

 

Kalendarz

Facebook

Skontaktuj się z nami

Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
ul. Wojska Polskiego 83, 91-755 Łódź
biuro@centrumdialogu.com

tel. +48 42 636 38 21
      +48 506 155 911

NIP 7262636381

RIK 1/2010

REGON 101022466

NUMER KONTA BANKOWEGO
Bank Pekao S.A. 91 1240 3028 1111 0010 3752 7380