Proponujemy Państwu udział w akcji przypominającej o Polakach, którzy stracili życie jesienią 1939 r. za to, że byli nauczycielami, lekarzami, społecznikami, powstańcami śląskimi czy wielkopolskimi – elitą tych ziem. Zapal znicz w miejscu związanym z martyrologią obywateli polskich na dawnych ziemiach wcielonych do III Rzeszy, prześlij zdjęcia dokumentujące akcję, swój komentarz – być może fragment kultywowanej przez lata pamięci rodzinnej.
To jest nieznana historia. Dzieje Polaków mieszkających podczas II wojny światowej
na ziemiach wcielonych do III Rzeszy nie przebiły się do wyobraźni i pamięci zbiorowej. Wysiedlenia z Wielkopolski, Pomorza i ziemi łódzkiej, przymusowe wcielanie
do Wehrmachtu na Śląsku i Pomorzu, terror i egzekucje były doświadczeniem mieszkańców tych ziem od pierwszego dnia agresji niemieckiej. Tylko do końca 1939 r. zamordowano
40 tys. osób. Do powszechnej świadomości przebiła się jednak tylko okupacyjna rzeczywistość Generalnego Gubernatorstwa.
Jednym z miejsc, gdzie dokonywano egzekucji, był las na terenie dawnego poligonu Brus. Dzięki pracy łódzkich archeologów udało się tam odnaleźć szczątki kilkudziesięciu osób zamordowanych w ramach tzw. Intelligenzaktion 12 listopada 1939 r., m.in. dziennikarza Stanisława Sapocińskiego, posła RP Tomasza Wilkońskiego, adwokata Alfreda Bellera, radnego Henryka Szulca i urzędnika łódzkiego magistratu Władysława Krzemińskiego. Szczątki ofiar zostały w 2008 r. ekshumowane i złożone w zbiorowej mogile na cmentarzu komunalnym w Łodzi.
„Zapal znicz pamięci” to wspólna akcja pięciu rozgłośni regionalnych Polskiego Radia
i pionów edukacyjnych IPN. Zaangażowały się w nią Radio Merkury Poznań, Radio PiK, Radio Katowice, Radio Gdańsk i Radio Łódź oraz Biura Edukacji Publicznej IPN
w Poznaniu, Bydgoszczy, Katowicach, Łodzi i Gdańsku.
Organizatorzy zapraszają w niedzielę 21 października 2012 r. w południe do zapalenia zniczy w miejscach związanych z martyrologią obywateli polskich na dawnych ziemiach wcielonych do III Rzeszy – miejscach egzekucji, byłych więzieniach, obozach, przy pomnikach i na grobach ofiar. W Łodzi głównym punktem akcji będzie mogiła przedstawicieli łódzkiej inteligencji, zamordowanych jesienią 1939 r., znajdująca się na cmentarzu komunalnym na Dołach przy ul. Smutnej. Zachęcamy do przesłania zdjęć dokumentujących akcję na stronę internetową na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Symbolem losów obywateli polskich, którzy mieszkali na Pomorzu, Śląsku, ziemi łódzkiej
i ciechanowskiej oraz w Wielkopolsce, jest w tym roku pięć postaci, zamordowanych przez Niemców jesienią 1939 r.: Maria Jadwiga Kotowska, zakonnica i nauczycielka, zamordowana w lasach piaśnickich; Leon Barciszewski, działacz polonijny w Niemczech, konsul RP, samorządowiec, rozstrzelany wraz z synem w Bydgoszczy, której był prezydentem; Gerard Linke, nauczyciel i harcerz z Nekli, rozstrzelanego w publicznej egzekucji w Kostrzynie; Aleksander Margolis, łódzki lekarz i społecznik, działacz Bundu, który nie opuścił swoich pacjentów, zamordowany w podłódzkich lasach; ppłk. Władysław Kiełbasa, zawodowy oficer, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, poległ podczas kampanii wrześniowej na Śląsku.
Sylwetki bohaterów tegorocznego znicza oraz wykazy miejsc kaźni
Zapraszamy również do zapoznania się z opracowaniem przygotowanym pod red. Mariana Głoska pt. Nekropolia z terenu byłego poligonu wojskowego na Brusie w Łodzi. Mogiła ekshumowana w 2008 r.:
Kontakt dla mediów
Marzena Kumosińska, asystent prasowy, (42) 616-27-47, +48 662 125 951, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Informacje na temat działalności Instytutu Pamięci Narodowej wraz z zapowiedziami kolejnych imprez można znaleźć na stronach internetowych Instytutu: www.ipn.gov.pl