Izrael Poznański urodził się w Aleksandrowie Łódzkim, w roku 1833. Był najmłodszym synem żydowskiego kupca Kalmana. Po drugim zaborze pruskim wszystkim Żydom zaczęto nadawać nazwiska. Tak Ojciec Izraela stał się Kalmanem Poznańskim. Po Roku spędzonym Aleksandrowie zamożna rodzina Poznańskich przeniosła się do Łodzi.
Ojciec młodego Izraela prowadził sklep z tkaninami. Poznański podjął naukę w progimnazjum. Jako 17-latek, na polecenie swojego ojca ożenił się z córką bogatego kupca ze stolicy – Mojżesza Hertza, Leonią, która wniosła mu w posagu sklep z towarami łokciowymi w Warszawie. W grudniu 1852 r. po nabyciu prawa handlu towarami łokciowymi Izrael Poznański przejął od ojca rodzinny interes i systematycznie poszerzał działalność. Zbudował pierwszą piętrową kamienicę na Starym Mieście, gdzie prowadził także kram z tkaninami i artykułami korzennymi. W roku 1859 r. jego zakład produkował materiały warte 6 tys. rubli, a kilka lat po rozpoczęciu działalności – już 23 tys. rubli. Poznański rozpoczął w latach 70. XIX w. skupowanie działek przy ul. Ogrodowej 17-23, na których zamierzał postawić kompleks przemysłowy i zrobił to dość dosyć szybko. W roku 1872 r. zbudował i uruchomił pierwszą tkalnię (parterową) przy ul. Ogrodowej z 200 angielskimi krosnami mechanicznymi. W kolejnych latach nastąpiła szybka rozbudowa zakładów, objęła ją np. powiększenie tkalni, wykańczalni czy budowę bielnika w latach 1874/5. W 1877 Poznański zbudował ogromny budynek w, którym mieściła się przędzalnia. W następnych latach powstawały takie obiekty jak: szpital fabryczny na ul, Drewnowskiej, farbiarnia, wykańczalnia czy centralna kotłownia. Pod koniec XIX w. powstały ogromne magazyny bawełny w okolicy Starego Cmentarza. Dla potrzeb swojej fabryki uruchomił własną gazownię, cegielnię oraz farbiarnię.
Widok na przędzalnię od ulicy Ogrodowej, licencja PD, Wikimedia Commons
W 1883 roku w fabryce Poznańskiego wybuchł strajk ludzi pracujących w fabryce na tle pogarszających się warunków pracy. Czas pracy trwał wówczas 16 godzin, od 5 rano do 9 wieczorem, poza tym Izrael Poznański wprowadził nakaz pracy w dni świąteczne. Nakaz miał obowiązywać od 15 sierpnia, czyli od święta Matki Boskiej Zielnej. Złamanie nakazu kosztowało pracownika do 3 rubli. Protestujących spacyfikowała policja i sotnia kozaków, z fabryki usunięto 50 osób, które tam pracowały. W lutym 1884 roku Izrael Poznański ukarał finansowo robotników, którzy protestowali przeciwko pracy w święto Matki Boskiej Gromnicznej. Poznański nawet jednego z robotników uderzył.
Już w 1889 r. przekształcił rodzinną firmę I.K. Poznański w Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I.K. Poznański posiadającą ogromny kapitał 5 mln. rubli składających się z 200 akcji. W 1891 roku pełnomocnik inspektora fabrycznego meldował, że w fabryce Poznańskiego płaci się najmniej w Łodzi, a kary spotykające tkaczy, pracujących zakładach Poznańskiego są najwyższe. W czasie trwania buntu łódzkiego w 1892 roku w biurze fabryki Izraela Poznańskiego mieściło się tymczasowe biuro śledcze, gdzie poniżano i bito strajkujących pracowników, by następnie bez udowodnienia winy usunąć ich z fabryki. Izrael Poznański przędzę do produkcji materiałów sprowadzał z południa Rosji, Buchary czy Persji. Z kolei tkaniny wyprodukowane w Łodzi trafiały na rynki Cesarstwa Rosyjskiego za pośrednictwem jego hurtowni i agentur.
W 1900 r. majątek Poznańskiego wynosił ponad 11 mln. rubli, dzięki czemu uznawano go do grona najzamożniejszych przemysłowców zaboru rosyjskiego. Na początku Poznański znany był jako bezwzględny pracodawca niedbający o bezpieczeństwo swoich pracowników. W jego fabrykach dochodziło do licznych śmiertelnych wypadków, był też odpowiedzialny za kalectwo wielu robotników. Izrael pod koniec życia zaangażował się w działalność charytatywną. Razem ze swoją żoną ufundował szpital dla Żydów, ofiarował wysoką sumę na budowę Politechniki Warszawskiej, opiekował się szkołami żydowskimi oraz udzielał stypendia dla młodych talentów. Przekazał 100000 rubli na przekształcenie Łódzkiej wyższej szkoły rzemieślniczej na techniczną.
W latach 1899–1900 był prezesem Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Dobroczynności, które było m.in. jego inicjatywą. Izrael miał ze swoją żoną Leonią siedmioro dzieci, czterech synów i 3 córeczki.
U schyłku życia Poznański rozpoczął wznoszenie niezwykłej rezydencji, która miała być jednocześnie siedzibą firmy. Pałac, nazywany „małym Luwrem” nie został ukończony przed śmiercią właściciela. Architektura pałacu łączyła różne style. Do czasów współczesnych jest to jeden z najbardziej okazałych budynków w Łodzi. Rezydencja Poznańskich została wybudowana z myślą o łączeniu wielu funkcji. Pełniła nie tylko rolę mieszkalną, ale również praktyczną. Budynek można podzielić na trzy części: biznesową, reprezentacyjną i mieszkalną. ‒ Hol główny i zdobione secesyjnie schody prowadziły na pierwsze piętro do części reprezentacyjnej pałacu. Sala balowa była udekorowana motywami roślinnymi. Przepych dekoracji miał pokazywać rangę rodziny, jej status społeczny i majątkowy. Na meblach umieszczano literę "P", mającą być symbolem rodziny Poznańskich. Gabinet Poznańskiego to nie tylko miejsce pracy, ale i przestrzeń historii jego rodziny. Można w nim zobaczyć drzewo genealogiczne, zdjęcia członków rodziny, ale też fotografie przedstawiające rozwój imperium. Pałacowy ogród prowadził na teren fabryki, tworząc jednocześnie ogromny zamknięty kompleks.
Pałac Izraela Poznańskiego, Obecnie Muzeum Miasta Łodzi, licencja PD, Wikimedia Commons
Rezydencja była przez wiele lat przebudowywana. Izraelowi Poznańskiemu nie było dane podziwiać ostatecznego wyglądu budynku, gdyż zmarł dwa lata przed zakończeniem prac. ‒ W chwili śmierci zostawił swojej rodzinie ogromny majątek, szacowany na ok. 12 milionów rubli. Trudno dzisiaj znaleźć ekwiwalent tej sumy. Tygodniówka tkacza w tamtych czasach wynosiła około 3 ruble.
Izrael Poznański był symbolem łódzkiego kapitalistycznego sukcesu i ostatnim, po Ludwiku Geyerze i Karolu Scheiblerze, łódzkim "królem bawełny".
Zmarł 29 kwietnia 1900 i dwa dni później został pochowany w grobowcu rodzinnym na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi.
Mauzoleum Izraela Poznańskiego,1892, widok współczesny, cmentarz żydowski w Łodzi, fot. Lawenda25, licencja CC BY-SA 3.0 pl, Wikimedia Commons
Autorzy: Jakub Pokrywka i Jakub Salamonowicz XIII LO