IMPERIUM KAROLA SCHEIBLERA

W 1870r. w Łodzi pojawił się Karol Scheibler – doświadczony fabrykant, który rozbudował okolice Księżego Młyna. Jego działalność opierała się głównie na przemyśle włókienniczym. Był twórcą prawdziwego przemysłowego imperium, w którego skład wchodziły:

⦁ Centrala przy Wodnym Rynku
⦁ Kompleks Księżego Młyna
⦁ Zabudowa wzdłuż obecnej ulicy Tymienieckiego aż do ulicy Piotrkowskiej, o łącznej powierzchni około 500 ha

Pierwsza przędzalnia bawełny przy Placu Zwycięstwa stała się centrum jego imperium. W momencie, w którym dorobił się sporego majątku wybudował domy robotnicze oraz kupił manufakturę K. Wendischa. Po jej zburzeniu powstał tam budynek przędzalni z całym zespołem fabrycznym (tkalnia, gazownia, farbiarnia, bocznica kolejowa, straż pożarna). Budynek przędzalni ze względu na swoje rozmiary, styl architektoniczny i nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne, stał się wzorem dla wielu późniejszych projektantów fabryk.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Około roku 1890 Scheibler wybudował przy ul. Fabrycznej kompleks magazynowy.Niektóre budynki zostały zrewitalizowane, a teraz mieszczą się w nich biura.

Parę lat po kompleksie fabrycznym powstała przy ul. Kilińskiego 187 tkalnia bawełny zwaną nową tkalnią. Odwiedził ją w 1987 r. Jan Paweł II dlatego do dziś przez niektórych nazywana jest tkalnią papieską.

Kolejny kompleks mieścił się przy ul. Tymienieckiego i zawierał bielnik, farbiarnie oraz wykończalnie. W 1910 r. wybudowano tam również piękną secesyjną elektrownię. W 1921 Karol Scheibler połączył swoje imperium z fabryką Ludwika Grohmana i wszystkie zespoły fabrykantów nosiły nazwę Zjednoczonych Zakładów K. Scheiblera i L. Grohmana S.A.

Po II wojnie światowej odbudowano i znacjonalizowano fabrykę, a po 1962 roku zmieniła nazwę na: Zakłady Przemysłu Bawełnianego Uniontex. Po 1989 r. zakłady nie radziły sobie na rynku i popadły w coraz większą ruinę, w 2001 ogłoszono upadłość fabryki.

Łącznie Scheibler stworzył trzy ogromne zespoły fabryczne, składające się na prawdziwy włókienniczy imperium. Jego przedsiębiorstwo było największe wśród przedsiębiorstw włókienniczych w Królestwie Polskim. Wszystkie obiekty fabryczne jako pierwsze w Łodzi zostały powiązane systemem bocznic kolejowych. Pozostałości po jego działalności są jednak zdecydowanie większe ponieważ poza działalnością włókienniczą Karol wybudował również cały zespół rezydencji pałacowych: pałac rodziny Scheiblerów, pałac przy ul. Piotrkowskiej oraz pałac na rogu ul. Przędzalnianej i Emili.

W 2015 roku Księży Młyn został uznany za pomnik historii.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Autorki: Anna Słowińska, Hanna Dutkowska XIII LO