Cerkiew - Sobór Aleksandra Newskiego wzniesiono w latach 1880–1884 z inicjatywy komitetu utworzonego przez największych łódzkich fabrykantów - Karola Scheiblera, Juliusza Heinzla, Ludwika Meyera i Izraela Poznańskiego, którzy poprzez budowę prawosławnego obiektu sakralnego chcieli zdobyć przychylność władz carskich. Była darem łodzian za ocalenie cara Aleksandra podczas zamachu na jego życie 2.04.1879 r.

Na miejsce budowy wybrano plac przy ul.Widzewskiej (obecnie Kilińskiego) w pobliżu dworca kolejowego. Świątynię zaprojektował Hilary Majewski w stylu neobizantyjskim. Była nieprzerwanie czynna, nawet gdy miasto opuścili już rosyjscy urzędnicy i żołnierze.

W dwudziestoleciu międzywojennym, w odróżnieniu od wielu innych świątyń wzniesionych w Królestwie Polskim na potrzeby Rosjan, nie została przekształcona na kościół katolicki ani rozebrana, co tłumaczy się okolicznościami jej budowy – została ufundowana przez zamożnych, szanowanych obywateli Łodzi różnych wyznań.

Autorka: Yevheniia Kliuchnikova, Surkova Snizhana