Jednym z ciekawszych budynków w Łodzi jest Biała Fabryka, wybudowana w 1837 roku przez pochodzącego z Saksonii przemysłowca, Ludwika Ferdynarda Geyera.
(fot. Polimerek na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0)
Budynek znajduje się na ul. Piotrkowskiej 282/284, a swoją nazwę zawdzięcza białemu otynkowaniu, które wyróżnia go od później powstających fabryk. Wyposażenie 3-piętrowego gmachu składało się z 44 przędzarek, 180 krosien mechanicznych, niezbędnych maszyn pomocniczych i maszyny parowej o mocy 60 KM, zamówionych w zakładach braci Cockerill w Seraing w Belgii. Ludwika nie stać było jednak na tak dużą inwestycję - pieniądze, które wydał, pożyczył w Banku Polskim oraz pozyskał z funduszy rządowych i miejskich. Niestety, z powodu trudności technicznych fabryka uruchomiona była z opóźnieniem - nie osiągnęła natychmiastowego sukcesu i nie przynosiła właścicielowi wystarczających zysków. W tej sytuacji, Bank Polski postanowił przejąć w zastaw majątek Geyera. Odroczył mu jednak terminy spłat - zadziałało to na korzyść Ferdynarda - zdołał rozbudować fabrykę w latach 1848-1849 i uzupełnił jej wyposażenie o 20 nowoczesnych selfaktorów i 2 nowe maszyny parowe.
Największy rozkwit fabryki nastąpił w latach 1848-1853. Wyposażona była w 168 mechanicznych warsztatów tkackich i 3 maszyny parowe, których łączna moc wynosiła 120 KM - napędzały one przędzalnie o 20.384 wrzecionach. W drukarni znajdowało się 5 maszyn wyposażonych w 132 walce i 18 stołów do druku ręcznego.
Niestety w wyniku nieudanej inwestycji Geyera w cukrownie, pożaru tkalni i drukarni, zaciągniętych długów oraz kryzysu gospodarczego i rosnącej konkurencji zakłady fabrykanta zaczęły podupadać.
W 1959 roku budynek ten przejęło Muzeum Historii Włókiennictwa i od 1 stycznia 1960 roku może cieszyć się statusem samodzielnej placówki muzealnej. W 1975 roku nazwa owej placówki zmieniona została na Centralne Muzeum Włókiennictwa, a od 2015 roku uznajemy fabrykę za pomnik historii.
Autorki: Hanna Jankowska i Barbara Grzelak XIII LO