W imieniu Prezydent Miasta Łodzi Hanny Zdanowskiej i Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi zapraszamy do Łodzi na uroczyste obchody 81. rocznicy likwidacji Litzmannstadt-Getto. Główne uroczystości odbędą się 29 sierpnia 2025 r. na Cmentarzu Żydowskim i na Stacji Radegast a wydarzenia towarzyszące w dniach 24-31 sierpnia.
29 sierpnia to symboliczna data – w sierpniu 1944 r. z łódzkiego getta wywiezieni zostali przez niemieckich okupantów do Auschwitz-Birkenau ostatni mieszkańcy zamkniętej dzielnicy. Potem getto było stopniowo likwidowane.
Co roku Miasto Łódź organizuje uroczystości upamiętniające te wydarzenia i oddające cześć ofiarom. W tym roku mija 80 lat od zakończenia II wojny światowej. Pamiętając o ofiarach zbrodni nazistowskich, jednocześnie chcemy mówić o tych, którzy ocaleli z Zagłady. Ocalali są z nami od lat, będą także w tym roku i aktywnie włączą się w wydarzenia. Świadectwo osób, które przeżyły Holokaust, ale także nauka płynąca ze spotkań są ważnym elementem pamięci. Na ostatnie dni sierpnia, we współpracy z wieloma partnerami, także przedstawicielami drugiego i trzeciego pokolenia, przygotowaliśmy szereg spotkań, koncertów, projekcji filmowych, wystaw otwartych dla mieszkańców Łodzi oraz gości z Polski i zagranicy.
Łódź pamięta o swoich mieszkańcach, a także o tysiącach Żydów z podłódzkich miasteczek oraz wielu miast w Europie, którzy stracili tu życie lub stąd zostali wywiezieni do obozów zagłady. W sumie przez łódzkie getto przeszło ponad 200 tysięcy Żydów. Wojnę przeżyło tylko kilka, najwyżej kilkanaście tysięcy osób. Nieliczni już Ocalali żyją dziś w różnych zakątkach Polski i świata.
PROGRAM UROCZYSTOŚCI:
29 sierpnia (piątek) – Uroczystości główne
10:00 | Otwarcie wystawy stałej Kulmhof „nie został żaden ślad…” [PL/ENG]
Miejsce: Dom Przedpogrzebowy, Cmentarz Żydowski, ul. Bracka 40
Wstęp wolny
Kuratorzy: Irmina Gadowska, Jerzy Maciej Koba
Organizator: Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi
Opieka merytoryczna: Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie, Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.
Opis:
Wernisaż wystawy fotograficznej, ukazującej zdjęcia historyczne, kolaże i współczesne fotografie miejsc pamięci. Kulmhof był pierwszym niemieckim obozem zagłady na ziemiach okupowanej Polski – w czasie jego działania zamordowano ponad 200 tysięcy osób.
11:00 | Uroczystości religijne i zapalenie zniczy [PL/ENG, tłumaczenie na PJM]
Miejsce: Cmentarz Żydowski, ul. Bracka 40
Transmisja online:
Facebook | YouTube
11:50 | Marsz pamięci
Trasa: ul. Zmienna → Inflancka → al. Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto
12:30 | Oficjalne uroczystości na Stacji Radegast [PL/ENG, tłumaczenie na PJM]
Miejsce: Stacja Radegast, al. Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto 12
Transmisja online:
Facebook | YouTube
15:30 | „Mnie nie trzeba kochać, mnie trzeba rozumieć” – działanie artystyczne Zuzanny Hertzberg [PL/ENG]
Miejsce: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, ul. Piotrkowska 282
Bilety: 15 zł (normalny) /10 zł (ulgowy) → bilety.cmwl.pl
Artystyczna opowieść o żydowskich marksistkach i antyfaszystkach. Wystąpienie będzie próbą odzyskania opowieści o kobietach, których losy wciąż są marginalizowane. Artystka umieści herstorie w szerszym kontekście dekolonizacji wiedzy oraz feminizmu intersekcjonalnego.
17:00 | Dźwięki tęsknoty – koncert nigunów Raphaela Rogińskiego [PL]
Wstęp wolny
Miejsce: Park Ocalałych, ul. Wojska Polskiego 83
Koncert solowy Raphaela Rogińskiego, prezentującego mistyczne pieśni chasydzkie w aranżacjach na gitarę elektryczną.
Wydarzenia towarzyszące | 24–31 sierpnia 2025
24 sierpnia (niedziela) – Spacer: Szlakiem getta na Cmentarzu Żydowskim [PL]
Start: wejście od ul. Zmiennej
Wejście: cedaka 10 zł na rzecz ratowania zabytków
Prowadzenie: Paweł Kulig, Edyta Jerzyńska
26 sierpnia (wtorek) – Spacer: Naszą jedyną drogą jest opór. Śladami kobiet w getcie [PL]
Start: hala Bałuckiego Rynku (od ul. Zgierskiej)
Wstęp wolny
Prowadzenie: Ewa Kamińska-Bużałek, Izabela Olejnik
20:00 | Spektakl „Pęknięte serce Bałut” [PL]
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: +48 42 636 38 21 / +48 506 155 911
Spektakl inspirowany historią niemieckiego obozu dziecięcego przy ul. Przemysłowej w Łodzi oraz postacią Eugenii Pol / Genowefy Pohl.
27 sierpnia (środa)
16:00 | Czytanie opowiadań Chavy Rosenfarb[PL]
Miejsce: Park Ocalałych, ul. Wojska Polskiego 83
Wstęp wolny
Czyta: Anita Tomczak
17:00 | Warsztat: Mapa pamięci. Tu-tam-kiedyś-dziś[PL/ENG]
Prowadzenie: Patrycja Dołowy
Miejsce: Centrum Dialogu
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: +48 42 636 38 21 / +48 506 155 911
19:00 | Rozmowa: Ile z Ocalałych jest w nas?[PL/ENG]
Miejsce: Centrum Dialogu
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: +48 42 636 38 21 / +48 506 155 911
28 sierpnia (czwartek) – Dzień Ocalałych
16:00 | Uroczystość wręczenia certyfikatów drzew pamięci[PL/ENG]
Miejsce: Park Ocalałych
Wstęp wolny
Z udziałem Chóru Dziecięcego Miasta Łodzi oraz Chóru Żydowskiego Clil.
17:00 | Spotkanie: Nie będziemy obojętni – wspomnienie Mariana Turskiego[PL]
Miejsce: Centrum Dialogu
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: +48 42 636 38 21 / +48 506 155 911
19:00 | Koncert: Pieśni żydowskie – Marek i Maciej Kądziela[PL]
Miejsce: Park Ocalałych
Wstęp wolny
20:00 | Koncert zespołu NACHUM: Szechina cicho się uśmiecha[PL/ENG]
Miejsce: Centrum Dialogu
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: +48 42 636 38 21 / +48 506 155 911
30 sierpnia (sobota)
11:00 | „Pojednany ze złem” – spotkanie z Leonem Weintraubem, Ocalałym z łódzkiego getta [PL/ENG]
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: +48 42 636 38 21 / +48 506 155 911
Liczba miejsc ograniczona
Opis: Spotkanie z panem Leonem Weintraubem, który przeżył getto łódzkie i Auschwitz, opowie m.in. o swoim powrocie do Polski i działalności jako ginekolog w Warszawie, a także o emigracji do Szwecji i edukacji historycznej.
13:30 | Oprowadzanie kuratorskie Pawła Michny po wystawie „System mody” [ENG]
Miejsce: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, ul. Piotrkowska 282
Bilety: 38 zł (normalny) / 28 zł (ulgowy) → bilety.cmwl.pl
Kuratorzy i twórcy opowiedzą o historii mody w getcie – o wystawach, lookbookach, bieliźnie i puszkach do pudru jako formach oporu i ekspresji.
16:00 | Spacer site-specific – finał warsztatu „Mapa pamięci. Tu‑tam‑kiedyś‑dziś” [PL/ENG]
Start: Park Ocalałych
Wstęp wolny
Działanie performatywne: spacer po mieście z małymi obiektami-symbolami oraz opowieściami potomków powiązanymi z Łodzią i ich miejscem pochodzenia.
31 sierpnia (niedziela)
12:00 | Spacer śladami getta łódzkiego – Stacja Radegast [PL/PJM]
Start: Oddział Stacja Radegast, al. Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto 12
Wstęp: 12 zł (normalny) / 6 zł (ulgowy)
Obejmuje trasę po terenie dawnego getta i Stacji Radegast, z omówieniem historii i symboliki miejsc.
14:00 | Pokaz filmu „Świat zadrży” (The World Will Tremble) + spotkanie z reżyserem Lior Geller [PL/ENG]
Miejsce: EC1 Miasto Kultury, ul. Tuwima 46
Wstęp bezpłatny
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: +48 42 636 38 21 / +48 506 155 911
Opis: Film Liora Gellera opowiada o ucieczce więźniów zmuszonych do grzebania swoich współbraci. Po seansie spotkanie w języku angielskim z tłumaczeniem na polski.
Więcej informacji: https://www.centrumdialogu.com/litzmannstadt-ghetto