W środę, 14 maja o 18:00 zapraszamy Państwa do Centrum Dialogu na spotkanie z Martą Grzywacz, autorką książki „Radość Soboty. Archiwum życia i śmierci”. Gościni opowie o historii Archiwum Ringelbluma i jego twórców – ludzi, którzy w najbardziej ekstremalnych okolicznościach, niepewni własnego losu, zbierali świadectwa żyjących z myślą o potomnych.
Rozmowę poprowadzi Jolanta Lechowska-Białecka, koordynatorka wydarzeń w Centrum Dialogu, w tym corocznych obchodów likwidacji Litzmannstadt-Getto.
Wydarzenie jest częścią cyklu „Ocaleliśmy. I co dalej”.
Wstęp wolny.
Tuż po rozpoczęciu II wojny światowej Emanuel Ringelblum, trzydziestodziewięcioletni historyk, nauczyciel i działacz społeczny, zaczyna gromadzić informacje o życiu Żydów pod okupacją niemiecką. Niedługo potem zaprasza do współpracy innych – podobnie jak on historyków i społeczników, a także ekonomistów, literatów, przedsiębiorców. W getcie warszawskim powstaje tajna organizacja Oneg Szabat („Radość Soboty"), która ma zbierać dowody na istnienie żydowskiego świata: relacje, dzienniki, prywatną korespondencję, teksty literackie, zdjęcia, rysunki, prasę, dokumenty, programy teatralne, kartki na żywność... Kiedy wiadomo już, że koniec getta jest bliski, grupa wtajemniczonych ukrywa zgromadzone archiwum pod ziemią. Spośród kilkudziesięciu osób zaangażowanych w prace Oneg Szabat wojnę przeżyją trzy. I tylko jedna z nich będzie wiedziała, gdzie znajduje się Archiwum Ringelbluma.
Marta Grzywacz przywraca pamięć o archiwistach Oneg Szabat i ich heroicznej pracy. Emanuel Ringelblum, Hersz Wasser, Eliahu Gutkowski, Izrael Lichtensztajn, Szymon Huberband, Rachela Auerbach i inni nie mieli złudzeń co do własnego losu, ale zbierali świadectwa żyjących z myślą o potomnych. Zdawali relację z własnej zagłady.
Książka została wydana przez Wydawnictwo Czarne pod patronatem Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma.
______
Marta Grzywacz – dziennikarka prasowa, radiowa i telewizyjna. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka artykułów, reportaży historycznych i książek non-fiction: Obrońca skarbów. Karol Estreicher w poszukiwaniu zagrabionych dzieł sztuki (2017), Nasza pani z Ravensbrück. Historia Johanny Langefeld (2020) oraz Blizny. Prawdziwa historia „królików" z Ravensbrück (2022). Laureatka I Nagrody Klio za „wybitny wkład w popularyzację historii", Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz" dla najlepszej biografii za rok 2020, Nagrody Młodzieżowych Klubów Historycznych im. Kazimierza Moczarskiego, nagrody publiczności na Festiwalu Reportażu w Lublinie i innych. Stypendystka Instytutu Goethego w ramach programu Culture Moves Europe w 2025 r., przewodniczka po wystawie stałej Żydowskiego Instytutu Historycznego. Publikuje w „Gazecie Wyborczej" i „Newsweeku".