Page 396 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi - Chava Rosenfarb. Drzewo życia - tom pierwszy.

Po chwili już całkiem był pochłonięty melancholijnymi wspomnieniami swo-
ich dziecięcych lat oraz młodości. Panna Diamant patrzyła wprost na jego usta
i zapomniała, gdzie się znajduje. Na początku jego przemowy była po prostu
zadowolona, że nie każe jej odejść, że myśl o Wandzie i własnej samotności traci
bolesną ostrość. Teraz jednak już zapomniała, co ją tu przygnało, po co przyszła,
a nawet nie pamiętała, kim jest ona sama. Przed nią siedział mężczyzna, ojciec
córki – a jednak dziecko o dorosłym, zatroskanym sercu i wnętrzu, w którym pano-
wał wielki chaos. Czuła, że wszystko w niej wyrywa się, aby choć przez słuchanie
pomóc mu odnaleźć w sobie sens, uwolnić się od przytłaczającego ciężaru. Jej
dłonie, których od czasu do czasu dotykał, pragnęły wyciągnąć się w kierunku
potarganej, czarnej głowy, aby ją pogłaskać ze słowami: „Mów… mów… dalej,
dalej. Jestem tu po to, aby cię wysłuchać…”. Nie dziwiła się tej nagłej bliskości,
która zagościła między nimi, jakby się znali całe życie.
Samuel siedział ubrany niedbale, z krawatem przerzuconym przez ramię,
rozpiętym kołnierzem koszuli. Kieliszek w jego ręku był pusty, a popiół z na wpół
wypalonego cygara chylił się ku ziemi białym żarem.
– Powiadam, miałem szczęśliwą młodość. Tak. Była szczęśliwa. Ale ostatnio, wie
pani, panno Diamant, czasami w ogóle nie mogę zasnąć – uśmiechnął się. – A takie
wielogodzinne leżenie w ciemności odbija się na człowieku. Wracają obrazy, których
nie pamiętałem, jakby z prehistorycznych czasów mojego życia. Prehistoryczne
czasy. Dobre słowo, co? Rozumiem przez to czas, kiedy pamięć jest czystą kartą…
czystą kartą, na której jeszcze nie ma śladu pisma. Jego odbicie zostaje chyba
gdzie indziej. Bo oto pojawia się zupełnie nieoczekiwanie. Zwłaszcza ostatnio. Pani
rozumie, panno Diamant? – ich spojrzenia spotkały się. On popadł w zadumę. Czy
na pewno był pijany? Rzucił okiem na zegar. Wybiła już godzina szpery. Jak mógł
o tym zapomnieć? Czy może ona była taka uprzejma, taka życzliwa, że nie chciała
go zawstydzać, przerywając jego wynurzenia? Wstał i dotknął jej ramienia: – Proszę
zostać tu na noc, panno Diamant. Dobrze? Pani wie, że szpera już się zaczęła?
– Zostanę – niemal wykrzyknęła.
Chciał ująć jej pomarszczoną dłoń i przyłożyć do ust, ale tylko na nią popatrzył,
obchodząc stół kilka razy dookoła, wyrzucając wypalone cygaro i zapalając nowe.
– I tak jestem zbyt rozbudzony… za dużo wypiłem, aby móc pracować… –
Ponownie znalazł się naprzeciw niej, spoglądając jej w twarz. – Ja… opowiem
pani o moim życiu, pracy… Nikomu nigdy o tym nie mówiłem. Jak to się robi?
Zobaczmy, jak to brzmi: życie zredukowane do słów.
Ale gdy tylko to powiedział, nie mógł znaleźć więcej słów. To była głupota,
taki nagły impuls. Jakiś absurd. Nie miał doświadczeń tego rodzaju. Zagryzł
zębami koniec cygara, huśtając się na oparciu fotela. Panna Diamant przyszła
mu z pomocą:
– A pańska matka? Proszę mi o niej opowiedzieć.
Opowiedział jej o matce, o ojcu, o dziadkach i pradziadkach, o sobie i swoich
394 odwiecznych wątpliwościach, czy posiada tę siłę, jaką dysponowali jego przod-