Dziś przypada 70. rocznica utworzenia Rady Pomocy Żydom – Żegoty. Centrum Dialogu im. Marka Edelmana składa hołd ofiarności i bohaterstwu ludzi tworzących tę jedyną w swoim rodzaju organizację.
Żegota została założona 4 grudnia 1942 roku, jako kontynuacja założonego we wrześniu tego samego roku przez Zofię Kossak-Szczucką i Wandę Krahelską-Filipowicz Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom. Pierwszym jej przewodniczącym został polityk Polskiej Partii Socjalistycznej Julian Grobelny.
Żegota we współpracy z zakonami, zaopatrywała Żydów w katolickie metryki chrztu, które pomagały im ocaleć. Wydano Żydom około 60 tysięcy fałszywych dokumentów.
Okupacyjne prawo niemieckie w Polsce przewidywało karę śmierci dla osób ukrywających Żydów, dlatego znalezienie schronienia dla nich nie było łatwe. Dzieci były niejednokrotnie ukrywane u przybranych rodzin, w publicznych domach sierot i innych tego typu instytucjach. Rodziny ukrywające dzieci otrzymywały środki na ich utrzymanie. W samej Warszawie dziecięcy oddział Żegoty, prowadzony przez Irenę Sendlerową opiekował się 2 500 dziećmi żydowskimi przemyconymi z warszawskiego getta.
W trakcie II wojny światowej Żegota była jedyną podziemną organizacją, która była prowadzona zarówno przez Żydów, jak i nie-Żydów, z wielu środowisk politycznych. Jako jedyna zdołała też, pomimo aresztowania niektórych jej członków, utrzymać działalność przez długi czas i pomagać Żydom na wiele innych sposobów.
Nazwa organizacji została zaczerpnięta przez Zofię Kossak-Szczucką z III części "Dziadów".