Page 411 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi - Chava Rosenfarb. Drzewo życia - tom pierwszy.

Dr Michał Lewin
Łódź – Litzmannstadt, ...listopada 1939

Najdroższa Mirele,
tym razem spróbuję dotrzeć do Ciebie przez Czerwony Krzyż. Leżąc w szpi-
talu, poznałem jedną z ważniejszych tam osób (jak widzisz, mój zawód przydaje
się również w dniach wojny). I mam nadzieję, że ten list dojdzie do ciebie, a ja
otrzymam w odpowiedzi Twoje pozdrowienia.
Muszę Ci przekazać ważną wiadomość o tym, że zostałem ranny w nogę
w ostatnich dniach walk na froncie i prawdopodobnie będę kulał. Po drugie
– aresztowano tatę, który znajduje się teraz w więzieniu. Ja sam leżę u mamy
w domu. Mieszka z nami mój przyjaciel, malarz Gutman.
U nas jest już dość zimno i miasto w nowej, jesienno-zimowej szacie otrzyma-
ło w tym roku również nowe imię . Natura odmieniała oblicze Łodzi stopniowo,
1
ostrożnie, ale zmiana nazwy i wszystkiego, co się z tym wiąże, dokonała się
w ciągu jednej nocy. To przypomina doświadczenia człowieka, który właśnie traci
zmysły – wpada w koszmarny, nerwowy sen, aby po obudzeniu odkryć, że on to
nie on, że jest kimś innym i nie nazywa się tak, jak się nazywa. Tak nasza piękna
Łódź pewnego pięknego poranka odkryła, że nie nazywa się już Łódź, że jej imię
to Litzmannstadt (ku sławie i na pamiątkę niemieckiego generała Litzmanna,

1 Pomyłka autorki. Faktycznie Łódź otrzymała nową nazwę – na cześć generała Karla von Litzmanna
– kilka miesięcy później. Oficjalna uroczystość przemianowania miasta odbyła się 11 kwietnia
1940 r. 409