Page 5 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Raport 2016 - Sprawiedliwi nr 1
P. 5
No 1 RAPORT 2016: Sprawiedliwi
Sprawiedliwi: „Żegota”
Polskie Państwo Podziemne
w obronie człowieczeństwa
Piotr Grymm, Jakub Bizoń // Katolickie LO im. o. A. Pankiewicza w Łodzi
„Żegota”, a dokładniej Rada Pomocy Żydom przy Delegacie sześć miesięcy. Jest jedną z tych Żydów można było zachować
Rządu RP na Kraj, była organizacją polskiego podziemia, osób, których wybawicielką była człowieczeństwo i ratować życie
której celem było uratowanie jak największej liczby polskich znana Sprawiedliwa – Irena Send- zagrożonego śmiercią bliźniego.
lerowa. Według historii jej opowie-
Z. Kossak-Szczucka była gorliwą
Żydów. Powstała w grudniu 1942 roku pod przewodnictwem dzianej, malutka Ficowska zo- katoliczką i w latach 30. XX wieku
Juliana Grobelnego. Zrzeszała ludzi o różnych poglądach stała uśpiona środkiem nasen- otwarcie głosiła poglądy antyse-
politycznych i pochodzeniu. Wszystkich członków tej nym i włożona do skrzyni, którą mickie, wręcz nazywała Żydów 5
organizacji łączył jeden cel – ratowanie ludzkiego życia. przykryto cegłami i na ciężarówce „wrogami Polski”. Mimo to, w okre-
Swoją siedzibę główną „Żegota” miała w Warszawie, wywieziono z getta. Oprócz dziec- sie wojny, została członkiem Tym-
ka znajdowała się tam srebrna ły-
czasowego Komitetu Pomocy Ży-
przy istniejącej do dzisiaj ulicy Żurawiej 24. żeczka. Na niej wygrawerowane dom (później przekształconego
zostało jej imię – Elżunia – oraz da- w „Żegotę”) i otwarcie prosiła w cza-
większość Żydów pol- ta urodzenia. Jest to jedyna pa- sopismach polskiego podziemia
skich nie ma szans na miątka po jej żydowskich rodzi- o pomoc Żydom. Potępiała obojęt-
przeżycie hitlerowskiej cach. ność wobec ich zagłady i cierpienia.
okupacji. Odpowiedzią Zofia Kossak-Szczucka była ży- To właśnie ona wymyśliła nazwę
na bestialstwo nazis- wym przykładem tego, że mimo „Żegota”, która ma źródło w trzeciej
towskiego reżimu by- żywionej przed wojną niechęci do części Dziadów Mickiewicza.
ła właśnie „Żegota”.
Zajmowała się ona ra-
towaniem jak najwię-
kszej liczby ludzi z gett.
Zbiegłym Żydom sta-
rała się zapewniać
schronienie u ludno-
ści polskiej związanej
Sprawiedliwy – Władysław Bartoszewski z podziemiem. Na ma-
sową skalę fałszo-
podczas wizyty
wano dowody tożsa-
w Centrum Dialogu im. M. Edelmana w Łodzi
mości, akty urodzenia
i inne dokumenty –
Sytuacja Żydów w Polsce od wy- dzięki nim Żydzi ucho-
buchu wojny pogarszała się dzili za Polaków i mogli swobod-
z miesiąca na miesiąc. W 1942 ro- nie mieszkać poza gettami (karą
ku z getta warszawskiego co- dla Żyda za opuszczenie getta
dziennie zaczęły odjeżdżać wa- była śmierć). Z pieniędzy dostar-
gony wypełnione po brzegi lud- czanych przez darczyńców za-
nością żydowską, których końco- pewniano leki i żywność dla
wym przystankiem był obóz za- mieszkańców dzielnic żydow-
głady znajdujący się w Treblince. skich. Dzięki niej tysiące osób,
Zewsząd do przywódców pol- szczególnie dzieci, przetrwało II
skiego ruchu oporu docierały in- wojnę światową.
formacje mrożące krew w żyłach. „Żegota” musiała sięgać po
Głód, choroby i martwe ciała le- wszystkie możliwe metody, jeśli
żące na ulicach były codzienno- chodzi o ratowanie istnień ludz-
ścią w dzielnicach żydowskich kich. Nie było ważne, w jaki spo-
w Warszawie i wielu innych mias- sób – ważne było, aby uratować
tach Polski. Jasne stało się, że człowieka. Elżbieta Ficowska Obelisk upamiętniający działalność „Żegoty” w Parku Ocalałych w Łodzi 2
bez zorganizowanej pomocy w połowie 1942 roku miała tylko
