Page 3 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Raport 2016 - Sprawiedliwi nr 2.

SPRAWIEDLIWI_NR_2_A4_Layout 1 14/07/16 10:45 Page 3
No 2 RAPORT 2016: Sprawiedliwi
Sprawiedliwy:

Władysław

Bartoszewski

Dagmara Jas, Wojciech Cyniak // XIII LO w Łodzi Prof. Władysław Bartoszewski 10

„Chciałbym być geografem…” – właśnie tymi słowami Jednak koniec wojny nie był koń- Sprawiedliwy wśród Narodów
dwunastoletni Władysław Bartoszewski rozpoczął swój cem walki i służby Władysława Świata, a trzy lata później meda-
Bartoszewskiego. Zaraz po woj- lem tego odznaczenia. Władysław
pierwszy artykuł, który został zamieszczony w jednej nie, w 1945 roku, przystąpił do Bartoszewski przez cały okres
z przedwojennych gazet. Los jednak zaplanował jego życie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. PRL prowadził aktywną działal-
inaczej i jako młody chłopak musiał ułożyć plan B. W 1946 roku Bartoszewski rozpo- ność opozycyjną, co doprowa-

czął współpracę z ugrupowaniami dziło do objęcia go zakazem

opozycyjnymi, pracował m.in. dla druku przez ówczesne władze
3
„Gazety Ludowej”, gdzie wchodził oraz poddania go różnym repre-

w skład zespołu redakcyjnego. sjom. W 1980 roku dołączył do So-

Jednak ze względu na swoją roz- lidarności, a rok później, po wpro-

ległą działalność nie uniknął re- wadzeniu stanu wojennego, zo-

presji ze strony Urzędu Bezpie- stał internowany. Zwolniono go

czeństwa. Już 15 listopada 1946 3 maja 1982 roku.

roku Bartoszewski został areszto- Po przemianach systemowych

wany pod zarzutem szpiegostwa w Polsce w 1989 roku Bartoszew-

oraz na dwa lata pozbawiony wol- ski pozostał aktywny politycznie.

ności. Mimo zwolnienia w 1948 Pełnił funkcję ambasadora, był

roku został ponownie uwięziony ministrem spraw zagranicznych
rok później oraz skazany na karę oraz zasiadał w Senacie.
ośmiu lat pozbawienia wolności. Władysław Bartoszewski zmarł 24
W 1955 roku, decyzją Najwyż- kwietnia 2015 roku, był postacią
Prof. Władysław Bartoszewski w trakcie obchodów szego Sądu Wojskowego, został wybitną, twarzą pokolenia Kolum-
10
70. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto uznany za niesłusznie skazanego bów, został odznaczony Orderem
oraz zwolniony z odbywania kary. Orła Białego oraz tytułem doktora
Bartoszewski od razu powrócił do honoris causa wyższych uczelni.
publikowania tekstów i niedługo W rok po jego śmierci ukazała się
W 1939 roku Bartoszewski zdał pień, które spotykały więźniów. potem stał się symbolem opozycji książka, która powstała jeszcze
maturę. Swoją pasję do fotografo- Po paru miesiącach pobytu wobec komunistów. W 1963 roku w latach 60. XX wieku Polacy
wania, umiejętność pisania oraz w Auschwitz Bartoszewski opuścił został odznaczony dyplomem – Żydzi – okupacja. Jest to nie-
znajomość języka niemieckiego jednak obóz, stało się tak dzięki zwykłe spojrzenie na problem
wykorzystał w karierze reportera. staraniom Polskiego Czerwonego stosunków polsko-żydowskich
Czy było łatwo? (…) Otóż życie Krzyża. w obliczu okupacji, terroru i Holo-
nie ma być łatwe – mówi w jed- Po opuszczeniu piekła rozpoczął kaustu. Dzieło zostało zatrzy-
nym z wywiadów. Jednak historia tajne studia na wydziale humani- mane przez cenzurę i nie było
Bartoszewskiego to nie tylko dzia- stycznym Uniwersytetu Warszaw- publikowane w oficjalnym obiegu
łalność dziennikarska. We wrześ- skiego, trafił do AK i rozpoczął przez kilkadziesiąt lat. Dziś, kiedy
niu 1939 roku uczestniczył współpracę ze słynną „Żegotą” nie ma z nami Władysława Barto-
w obronie cywilnej Warszawy, od – czyli Radą Pomocy Żydom. szewskiego – niepospolitego
maja 1940 roku pracował dla Podczas Powstania Warszaw- człowieka i świadka historii – jego

PCK. 22 września 1941 roku, po- skiego był adiutantem dowódcy słowa nabierają wyjątkowego

śród tysięcy niewinnych osób, placówki informacyjno-radiowej znaczenia.
Bartoszewski trafił w tzw. drugim „Anna” i redaktorem naczelnym
transporcie warszawskim do nie- czasopisma „Wiadomości z Mia-

mieckiego obozu koncentracyj- sta i Wiadomości Radiowe”. Włady-
nego Auschwitz. Dostać w mordę sław Bartoszewski powiedział: Pa-
czy nerki? Lepiej w mordę, byle triotyzm polski nie polega na
tylko nie kijem, żeby nie pękła mówieniu o patriotyzmie, tylko na Książka Władysława Bartoszewskiego
Polacy- Żydzi-Okupacja, wydawnictwo Znak
czaszka – tymi słowami Barto- służbie. Właśnie taki rodzaj odda-
szewski podsumował ogrom cier- nia ojczyźnie stał się jego udziałem.