Centrum Dialogu im. Marka Edelmana
  • EN

Miejsca związane z Żydami zachodnimi w Litzmannstadt Ghetto

Plac Bazarowy (obecnie Plac Piastowski)

Plac Bazarowy - (źródło: Archiwum Państwowe w Łodzi)Plac Bazarowy (lub Bazarny) był przed wybuchem II wojny światowej miejscem, gdzie kwitł handel. Podczas okupacji niemieckiej, tuż po utworzeniu Litzmannstadt Ghetto, plac początkowo funkcjonował niemal tak samo, jak przed wojną – nadal gromadzili się tam handlarze i kupujący. W najbliższej okolicy Placu Bazarowego, przy ulicy Rybnej 8, mieściło się kilka instytucji, między innymi Wydział Kartek Żywnościowych czy Urząd Przydziału Mieszkań. Od grudnia 1941 r. pod tym adresem funkcjonował Wydział dla Przesiedleńców, który pomagał Żydom przywiezionym z Europy Zachodniej. Kilka numerów dalej, przy ul. Rybnej 15 i 21 funkcjonowały szkoły, przekształcone jesienią 1941 r. w kolektywy przesiedleńców z Dusseldorfu. Przy ul. Rybnej 14a mieszkała Hilda Stern Cohen, przywieziona transportem z Frankfurtu nad Menem. Jej wiersze ukazały się po wojnie.

Egzekucja na Placu Bazarowym - (źródło: Archiwum Państwowe w Łodzi)Od roku 1942 plac stał się miejscem publicznych egzekucji mieszkańców getta - pierwsza miała miejsce 21 lutego 1942 r. Wtedy, na oczach spędzonych tam przez Niemców przesiedleńców z Zachodu, wykonany został wyrok śmierci na Maksie Hertzu z Kolonii, skazanym za próbę ucieczki z getta.

Max Hertz przywieziony z Kolonii
23 października 1941 roku
poszedł z powrotem na dworzec
ale gdy płacił za bilet
wyleciała mu z kieszeni gwiazda
prosto w oko kasjera
i zawisł nad bazarem wskazując
najkrótszą powrotną drogę do Europy
Henryk Grynberg, Hamburg Elysee (fragment).

pl. piastowski Pl. Piastowski

© 2020 Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.