Centrum Dialogu im. Marka Edelmana
  • EN

Komiks o Janie Karskim autorstwa dzieci z gimnazjum w Pustelniku.

1 Autorami komiksu są uczniowie z zaprzyjaźnionego z Klubem Kuriera gimnazjum w Pustelniku : Julianna Filiks, Weronika Jackiewicz, Dominika Lipiak, Natalia Rozbicka, Dominika Wieczorek. Komiks powstał pod opieka Pani Renaty Gryz oraz Katarzyny Trawickiej.


Komiks, składający się z pięciu kart formatu A4, ma w tytule cytat z Boskiej Komedii Dantego Alighieri – Piekło, Pieśń IX, 132-133, w przekładzie Edwarda Porębowicza: „Wzdłuż ulicy Męczeńskiej szliśmy, pod murów osłoną”. W zapisie graficznym tego cytatu zastosowano zabieg, polegający na narysowaniu cienia rzucanego przez nazwę ulicy Męczeńskiej, który układa się w formie słowa Muranowskiej. Oddaje to faktograficzne realia wizyty Jana Karskiego w getcie warszawskim. Nawiązanie do jednego z najważniejszych dzieł literatury światowej, obecne ponadto w aluzji do dzieła symfonicznego Franciszka Liszta, oraz zasygnalizowane na kilku ilustracjach, stanowi punkt odniesienia dla opowiadanej w komiksie historii.
Fabuła komiksu przedstawia październikową noc 1978 roku, poprzedzającą wywiad Karskiego udzielony Claude’owi Lanzmannowi. Wstępem do wspomnień z getta warszawskiego, snutych przez głównego bohatera, jest fikcyjna historia powrotu do domu profesora Karskiego z żoną Polą Nireńską z koncertu filharmonicznego w Waszyngtonie. Rozmowa z żoną, osobą należącą do świata sztuki, jest pretekstem do refleksji nad adekwatnością artystycznych wizji i form wyrazu do opisu realnego piekła na ziemi.
Środkowa część komiksu przedstawia sceny z getta. Karski w towarzystwie Leona Feinera, którego postać ma nawiązywać do przewodnika Dantego – Wergiliusza, przemierza ulicę Muranowską i rejestruje w pamięci obrazy cierpienia i śmierci Żydów. Zakrzywienie konturów w scenach z getta znajduje swoje wyjaśnienie w przedostatnim z rysunków komiksu: jest to nawiązanie do ilustracji kręgów piekielnych Botticellego do tekstu Boskiej Komedii.
Finałowa scena jest reminiscencją opowieści Karskiego o getcie, zarejestrowanej w filmie Shoah. W dramatyczny sposób Karski ujawnia tu swą bezradność w opisaniu tego, co zobaczył. Żadne z dzieł kultury: sztuka, film, (w koncepcji komiksu reprezentowane przez wspomniane dzieła literackie i muzyczne) nie dostarczyło mu narzędzi opisu świata Zagłady.

12345

© 2019. Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.