W środę, 14 maja o 18:00 zapraszamy Państwa do Centrum Dialogu na spotkanie z Martą Grzywacz, autorką książki „Radość Soboty. Archiwum życia i śmierci”. Gościni opowie o historii Archiwum Ringelbluma i jego twórców – ludzi, którzy w najbardziej ekstremalnych okolicznościach, niepewni własnego losu, zbierali świadectwa żyjących z myślą o potomnych.

Rozmowę poprowadzi Jolanta Lechowska-Białecka, koordynatorka wydarzeń w Centrum Dialogu, w tym corocznych obchodów likwidacji Litzmannstadt-Getto.

Wydarzenie jest częścią cyklu „Ocaleliśmy. I co dalej”.

 Wstęp wolny.

Tuż po rozpoczęciu II wojny światowej Emanuel Ringelblum, trzydziestodziewięcioletni historyk, nauczyciel i działacz społeczny, zaczyna gromadzić informacje o życiu Żydów pod okupacją niemiecką. Niedługo potem zaprasza do współpracy innych – podobnie jak on historyków i społeczników, a także ekonomistów, literatów, przedsiębiorców. W getcie warszawskim powstaje tajna organizacja Oneg Szabat („Radość Soboty"), która ma zbierać dowody na istnienie żydowskiego świata: relacje, dzienniki, prywatną korespondencję, teksty literackie, zdjęcia, rysunki, prasę, dokumenty, programy teatralne, kartki na żywność... Kiedy wiadomo już, że koniec getta jest bliski, grupa wtajemniczonych ukrywa zgromadzone archiwum pod ziemią. Spośród kilkudziesięciu osób zaangażowanych w prace Oneg Szabat wojnę przeżyją trzy. I tylko jedna z nich będzie wiedziała, gdzie znajduje się Archiwum Ringelbluma. 

Marta Grzywacz przywraca pamięć o archiwistach Oneg Szabat i ich heroicznej pracy. Emanuel Ringelblum, Hersz Wasser, Eliahu Gutkowski, Izrael Lichtensztajn, Szymon Huberband, Rachela Auerbach i inni nie mieli  złudzeń co do własnego losu, ale zbierali świadectwa żyjących z myślą o potomnych. Zdawali relację z własnej zagłady.

Książka została wydana przez Wydawnictwo Czarne pod patronatem Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma.

 ______

Marta Grzywacz – dziennikarka prasowa, radiowa i telewizyjna. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka artykułów, reportaży historycznych i książek non-fiction: Obrońca skarbów. Karol Estreicher w poszukiwaniu zagrabionych dzieł sztuki (2017), Nasza pani z Ravensbrück. Historia Johanny Langefeld  (2020) oraz Blizny. Prawdziwa historia „królików" z Ravensbrück (2022). Laureatka I Nagrody Klio za „wybitny wkład w popularyzację historii", Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz" dla najlepszej biografii za rok 2020, Nagrody Młodzieżowych Klubów Historycznych im. Kazimierza Moczarskiego, nagrody publiczności na Festiwalu Reportażu w Lublinie i innych. Stypendystka Instytutu Goethego w ramach programu Culture Moves Europe w 2025 r., przewodniczka po wystawie stałej Żydowskiego Instytutu Historycznego. Publikuje w „Gazecie Wyborczej" i „Newsweeku".

Nasza misja edukacyjna jest skierowana do każdej grupy wiekowej: uczniów przedszkoli, szkół podstawowych i średnich, studentów, rodzin, indywidualnych osób nastoletnich oraz dorosłych. Przekazujemy wiedzę o historii Łodzi, regionu i Polski oraz propagujemy wśród naszych odbiorców wartości tolerancji, empatii i otwartości poprzez opowiadanie o sylwetkach i postawach niezwykłych ludzi, w tym Ocalałych z Litzmannstadt-Getto oraz Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Przybliżamy młodym ludziom postaci związane z naszym miastem, tj. Marek Edelman, Alina Margolis-Edelman, Jan Karski, Artur Szyk, czy Abramek Koplowicz. Organizujemy wykłady, warsztaty, debaty, spacery, gry miejskie i wyjazdy. Prowadzimy także działania edukacyjne towarzyszące pokazom filmowym w ramach ogólnopolskiego projektu Edukacja Młode Horyzonty, skierowanego do uczniów.

Na pierwszym piętrze w naszej siedzibie znajduje się interaktywna wystawa „Elementarz empatii” adresowana do dzieci i bliskich im dorosłych. Powstała ona w 2022 r. z inspiracji życiorysem „superbohaterki” Aliny Margolis-Edelman – lekarki, działaczki społecznej wyczulonej na los dzieci. Stanowi ona innowacyjne narzędzie edukacyjne – wyjątkowy plac zabaw, na którym poprzez różne zadania, obiekty, sytuacje, ilustracje i opowieści można zbadać moc empatii. To przestrzeń do przyglądania się sobie i swoim emocjom, a także do zadawania pytań o postawy empatyczne: wobec tych, o których myślimy „inni”, wobec zwierząt i natury. Jest w niej miejsce do refleksji nad wspólnotą  i zbiorową odpowiedzialnością. Wystawa jest zaproszeniem dla dzieci i ważnych dla nich dorosłych (m.in. rodziców, pedagogoów) do społeczno-edukacyjnego eksperymentu, któremu towarzyszy przekonanie, że nasza postawa na co dzień ma wpływ na relacje i rozwój człowieka oraz że każdy może zdobyć supermoc empatii  i na swój sposób zmieniać świat na lepsze. Wstęp na wystawę dla odbiorców indywidualnych jest bezpłatny. W recepcji można poprosić o mapkę do wystawy, która jest dostępna w języku polskim, angielskim i ukraińskim. 

Grupy zorganizowane zapraszamy na zajęcia do Centrum Dialogu w Łodzi, jednak po uzgodnieniu możliwe są one też w szkołach.

Pełną ofertę edukacyjną z podziałem na wiek odbiorców mogą zobaczyć Państwo poniżej w wersji online, lub pobrać pod tym linkiem.

W przypadku zainteresowania zajęciami prosimy o maila  na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub poprzez formularz kontaktowy na końcu strony.

Informujemy, że budynek Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi wraz z kawiarnią Filiżana w dniach 1-4 maja będzie czynny dla odwiedzających w godz. 12:00-16:00.

Zapraszamy serdecznie!

19 kwietnia to niezwykle istotna data. Tego dnia w tym roku mijają 82 lata od wybuchu powstania w getcie warszawskim. Garstka bojowców podjęła się beznadziejnej walki, która stała się symbolem sprzeciwu wobec nazistów i ich działań. Symbolem akcji stały się żonkile – kwiaty corocznie składane pod pomnikiem Bohaterów Getta przez Marka Edelmana – jednego z weteranów powstania, który w ten sposób oddawał cześć i pamięć swoim poległym towarzyszom. 

W czwartek, 17 kwietnia Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi wspólnie z harcerzami z Hufca Łódź-Widzew im. Gen. Mariusza Zaruskiego zorganizują akcję wręczania papierowych żonkili – symbolu pamięci o powstaniu w getcie warszawskim. Harcerki i Harcerze wcześniej spotkają się w Centrum Dialogu, aby własnoręcznie wykonać papierowe żonkile.
17 kwietnia od godziny 14:00 będą wręczać własnoręcznie wykonane kwiaty spotkanym na placu Wolności i ul. Piotrkowskiej przechodniom i informować ich o wydarzeniach sprzed 82 lat.

24 kwietnia 2025 Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi organizuje zajęcia dotyczące historii życia wybitnego łodzianina – Jana Karskiego – kuriera Polskiego Państwa Podziemnego, uhonorowanego medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

W ramach zajęć uczniowie łódzkich szkół średnich poznają biografie bohatera oraz zobaczą film „Śmierć Zygielbojma" przedstawiający reakcję świata na raport Jana Karskiego dotyczący sytuacji Żydów w okupowanej Polsce.

Przed projekcją uczniowie uhonorują Jana Karskiego poprzez złożenie kwiatów przy jego pomniku w Parku Ocalałych.

Zapraszamy do zgłaszania szkół pod adresem: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Harmonogram wydarzenia:

10:00 – składanie kwiatów przy pomniku Jana Karskiego w Parku Ocalałych

10:30 – Wykład o Janie Karskim i projekcja filmu „Śmierć Zygielbojma"

Opis filmu "Śmierć Zygielbojma"

Londyn 1943. Młody brytyjski reporter szuka tematów, które pchnęłyby jego karierę do przodu. Pewnego majowego dnia trafia na sprawę samobójczej śmierci tajemniczego przybysza z Polski. Temat wydawałoby się jakich wiele, ale dziennikarz wiedziony przeczuciem postanawia przyjrzeć się losom zmarłego. Wkrótce okaże się, że trafił na historię tak dramatyczną i wstrząsającą, że cały świat powinien o niej usłyszeć. Zmarły nazywał się Szmul Zygielbojm. W okupowanej Polsce zostawił żonę i troje dzieci, by ruszyć z tajną misją najpierw do Nowego Jorku, a potem do Londynu. Miał donieść przywódcom zachodniego świata o ogromie zbrodni popełnianych przez Niemców na milionach europejskich Żydów. Starania Zygielbojma spotykały się z murem obojętności i niezrozumienia. Zdał sobie sprawę, że nie jest w stanie sprawić, by ktokolwiek ruszył na pomoc jego mordowanym braciom, którzy w akcie ostatecznej desperacji chwycili za broń w warszawskim getcie. Załamany swą bezsilnością, postanowił więc poświęcić życie w nadziei, że taka ofiara nie pozostanie niezauważona. Teraz jego historia jest w rękach młodego dziennikarza, który spróbuje sprawić, by prawda wreszcie ujrzała światło dzienne.

W środę, 23 kwietnia, o 18:00 zapraszamy do Centrum Dialogu na kolejne spotkanie w ramach cyklu „W centrum rozmowy: trauma”.Tym razem na wydarzeniu pt. „Trauma dzieci i młodzieży. Z czym mierzą się młodzi ludzie?” będziemy gościć dr Sylwię Rozenberg, Barbarę Michalską i dr Magdalenę Kobylarczyk-Kaczmarek. Ze specjalistkami porozmawia Agnieszka Wilczek, pracowniczka Centrum Dialogu, mama nastolatka i dziewczynki , która wkrótce wkroczy w wiek nastoletni.

Wstęp wolny

Partnerami cyklu są: Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu oraz Uniwersytet Łódzki.

Wydarzenie jest w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.

Więcej o gościnach:

• Sylwia Rozenberg / kierowniczka Zespołu ds Wsparcia Psychologicznego i Pedagogicznego WPZ Centrum Administracyjnego Pieczy Zastępczej w Łodzi, wykładowczyni Wyższej Szkoły Biznesu i Nauk o Zdrowiu; psycholożka, psychotraumatolożka, hipoterapeutka. Pracuje w pieczy zastępczej, wspiera dzieci i młodzież umieszczone w pieczy zastępczej (głównie w rodzinach zastępczych) co oznacza, że zdecydowana większość z nich doświadczyła traum, czasem są to traumy złożone, z traumą relacyjną (najtrudniejszą) na czele. Z częścią dzieci pracuje prowadząc terapię z udziałem koni, gdzie pracuje zarówno z ciałem jak i z poobijaną psychiką i emocjami.
  
  
• dr Magdalena Kobylarczyk-Kaczmarek / adiunkt, Zakład Psychologii Zdrowia, Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ; zajmuje się traumą wśród dzieci i młodzieży. Jest współautorką książki „Trauma u młodzieży - konsekwencje i uwarunkowania”.
  
  
•  Barbara Michalska / interwenientka kryzysowa, członkini Koalicji Łódź Różnorodności; absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi: pedagożka, socjoterapeutka, terapeutka pedagogiczna, certyfikowana terapeutka ręki; współzałożycielka i trenerka fundacji EduKABE. Od kilku lat prowadzi zajęcia z zakresu wyznaczania dziecku granic w oparciu o szacunek i zrozumienie oraz szkoleń z zakresu zapobiegania przemocy i wykorzystywaniu seksualnemu, trenerka w zakresie bezpieczeństwa w Internecie; edukatorka w ramach projektu: Cyfrowobezpieczni.pl – Bezpieczna Szkoła Cyfrowa, Łódzkiej Akademii Profilaktyki Społecznej Akademii Humanistyczno Ekonomicznej w Łodzi i Ośrodku Rozwoju Kompetencji Edukacyjnych (ORKE); trenerka edukacji seksualnej w Fundacji SPUNK; ambasadorka kampanii „Dzieciństwo bez przemocy”; trenerka w zakresie. „Bezpieczeństwo online dzieci i młodzieży z grupy ryzyka” w ramach projektu SocialWeb SocialWork koordynowanego przez niemiecką fundację Digitale Chancen. Ekspertka w Sieci Edukacji Cyfrowej - KOMETA. Pasjonatka wyszukiwania potencjałów edukacyjnych i budowania sieci współpracy pomiędzy specjalistami w III sektorze i edukacji formalnej.

O CYKLU:

W 2025 roku Centrum Dialogu otwiera nowy cykl „W centrum rozmowy”. Będzie on stanowił okazję do pogłębionej rozmowy, w duchu wymiany doświadczeń oraz wiedzy między badaczami i badaczkami a praktykami i praktyczkami. W tym roku przyjrzymy się tematowi traumy z punktu widzenia medycznego, psychologicznego, historycznego i społeczno-kulturowego.

Jako eksperci i ekspertki wystąpią osoby związane z Uniwersytetem Łódzkim, Wyższą Szkołą Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Wojewódzką Komendą Policji w Łodzi, organizacjami pozarządowymi, pisarze i pisarki, psychologowie i psycholożki.

Spotkania odbywać się będą cyklicznie , raz w miesiącu. Najbliższe terminy spotkań to:

23.04, 28.05, 25.06 zawsze o 18:00 w Centrum Dialogu.

Wstęp wolny!

Partnerami cyklu są Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu oraz Uniwersytet Łódzki.