W grafice wykorzystano elementy z okładki książki.

25 września 2022, godz. 12:00 zapraszamy na warsztaty rodzinne „Kongres migracyjny” w ramach cyklu „Elementarz empatii”.

„Kongres migracyjny” – warsztaty filozoficzne / Prowadzenie: Katarzyna Witt / wiek uczestników: 6-10 lat wraz z opiekunami

O świecie można mówić na wiele różnorodnych sposobów. A gdyby tak spojrzeć na świat z perspektywy ruchu? Wędrówki, podróże, tułaczki – po świecie przemieszczają się nie tylko ludzie, ale też rzeczy, rośliny, zwierzęta, a nawet słowa i wyobrażenia. Migracje istnieją od zawsze i można na nich zbudować opowieść o świecie. Bez nieustannej wymiany i ruchu nasza planeta wyglądałby dzisiaj zupełnie inaczej! Wspólnie odkrywamy skutki ludzkiej i nie-ludzkiej mobilności. Dyskutujemy i filozofujemy nad tym, jak działa świat.

Zapisy na warsztaty: https://tiny.pl/9bdmd

Prezydent Miasta Łodzi ogłasza konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, z siedzibą w Łodzi przy ul. Wojska Polskiego 83.

• 1. 1. Ogłaszam konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, z siedzibą w Łodzi przy ul. Wojska Polskiego 83, zwany dalej konkursem.

2. Do udziału w konkursie mogą być dopuszczone osoby spełniające następujące wymogi:

• posiadanie obywatelstwa polskiego lub posiadanie obywatelstwa innego państwa Unii Europejskiej lub innego państwa, którego obywatelom, na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego, przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terenie Rzeczpospolitej Polskiej;
• posiadanie wykształcenia wyższego magisterskiego;
• posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystania z pełni praw publicznych;

4) niebycie skazanym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz brak toczącego się postępowania karnego lub karno-skarbowego;

5) niebycie ukaranym karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, o której mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 289);

6) w zakresie doświadczenia zawodowego - co najmniej 7-letni staż pracy (przy czym przez pojęcie staż pracy rozumie się pracę wykonywaną w ramach umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę, a także prowadzenie działalności gospodarczej), w tym co najmniej 5-letni staż pracy w obszarze kultury lub prowadzenia działalności gospodarczej związanej z obszarem kultury;

7) w zakresie doświadczenia zawodowego na stanowisku kierowniczym - co najmniej 3-letni staż pracy na stanowiskach kierowniczych lub prowadzenia działalności gospodarczej;

8) znajomość co najmniej jednego języka obcego w stopniu komunikatywnym w mowie i piśmie;

9) znajomość zagadnień dotyczących pozyskiwania funduszy pozabudżetowych oraz środków z Unii Europejskiej;

10) znajomość prawa regulującego funkcjonowanie publicznych instytucji kultury oraz zasad organizowania i prowadzenia działalności kulturalnej;

11) brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym.

3. Dodatkowe preferowane umiejętności, kwalifikacje i kompetencje:  

1)  znajomość metod zarządzania, w tym samodzielnego i szybkiego podejmowania decyzji oraz planowania;

2)  doświadczenie w kierowaniu projektami;

3) zdolności menedżerskie i umiejętność kierowania zespołem;

4) wiedza w zakresie wielokulturowego i wieloetnicznego dziedzictwa Łodzi oraz dorobku różnych kultur, ze szczególnym uwzględnieniem kultury żydowskiej;

6) doświadczenie w zakresie współpracy z organizacjami międzynarodowymi;

7) doświadczenie w prowadzeniu działalności edukacyjnej adresowanej do społeczności polskiej i zagranicznej;

8) doświadczenie w realizacji projektów dotyczących upowszechniania idei tolerancji oraz przeciwdziałania przejawom rasizmu, ksenofobii i braku szacunku dla ludzi odmiennych światopoglądów, pochodzenia i kultury.

4.  Dyrektor Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi będzie kierował instytucją kultury funkcjonującą na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu
i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz statutu Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Do zadań dyrektora Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi należeć będzie w szczególności: realizacja postanowień umowy określającej warunki organizacyjno – finansowe działalności Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi oraz programu jej działania; reprezentowanie Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi na zewnątrz; racjonalne zarządzanie zasobami; realizacja inwestycji i remontów; zapewnienie racjonalnej i skutecznej kontroli zarządczej; wykonywanie w postępowaniu o zamówienie publiczne zadań kierownika zamawiającego; realizacja czynności z zakresu prawa pracy; współpraca z organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami twórców, organizatorem i innymi interesariuszami; zarządzanie mieniem Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.

5. Oferta uczestnika konkursu musi zawierać następujące dokumenty:

• pisemne oświadczenie o przystąpieniu do konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi z motywacją uczestnika wraz
  z uzasadnieniem ubiegania się o stanowisko dyrektora Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi;
• kwestionariusz osobowy, będący załącznikiem Nr 1 do ogłoszenia; Formularz kwestionariusza dostępny jest na stronie Urzędu Miasta Łodzi lodz.pl
  oraz https://bip.uml.lodz.pl/;
• autorski program (maksymalnie do 16 stron formatu A4) realizacji zadań w zakresie bieżącego funkcjonowania i rozwoju Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi na minimum 3 kolejne lata ze szczególnym uwzględnieniem:
  • dotychczasowego dorobku Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi,
  • popularyzowania wielokulturowego i wieloetnicznego dziedzictwa Łodzi, dorobku różnych kultur,
  • propozycja działań dedykowanych mniejszościom narodowym przebywającym obecnie w mieście Łodzi,
  • proponowanej oferty edukacyjnej dla dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych mającej na celu pozyskiwanie świadomego odbiorcy,
  • terminarza działalności merytorycznej instytucji w podziale na sekwencje czasowe,
  • planu współpracy ponadregionalnej z innymi instytucjami kultury i podmiotami zewnętrznymi,
  • opisu sposobu budowania partnerstw projektowych (nieobligatoryjne),
  • strategii pozyskiwania zewnętrznych środków finansowych na działania merytoryczne
    i inwestycje,
  • planów komunikacyjno-promocyjnych z uwzględnieniem nowoczesnych środków przekazu (w tym m.in. media społecznościowe);

4) oryginał lub odpis dyplomu ukończenia studiów wyższych – dopuszcza się złożenie kserokopii dyplomu;

5) kserokopie dokumentów potwierdzających dodatkowe wykształcenie;

6) kserokopie dokumentów potwierdzających co najmniej 7-letni staż pracy, w tym
co najmniej 5-letni staż pracy w obszarze kultury (przy czym przez pojęcie staż pracy rozumie się pracę wykonywaną w ramach umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę, a także prowadzenie działalności gospodarczej);

7) kserokopie dokumentów potwierdzających co najmniej 3-letni staż pracy na stanowiskach kierowniczych lub prowadzenia działalności gospodarczej;

8) kserokopie certyfikatów potwierdzających znajomość języków obcych lub pisemne oświadczenie uczestnika o znajomości języka w stopniu komunikatywnym w mowie
i piśmie;

9) aktualne (ważne trzy miesiące od daty wystawienia) zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym wystawione przez lekarza medycyny pracy;

10) załącznik Nr 2 do ogłoszenia z wymaganymi oświadczeniami, w tym m.in. wyrażenie zgody, w przypadku wyłonienia kandydata w konkursie, na udostępnienie do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Łodzi autorskiego programu Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi; formularz z oświadczeniami dostępny jest na stronie Urzędu Miasta Łodzi www.lodz.pl oraz https://bip.uml.lodz.pl/;

11)  spis wszystkich dokumentów składanych w ofercie przez uczestnika.

6. Do oferty mogą być dołączone inne dokumenty potwierdzające kwalifikacje, dorobek i osiągnięcia zawodowe.

7. Dostarczenie dokumentów wymienionych w ust. 5 stanowi warunek dopuszczenia uczestnika do II etapu konkursu.

8. W przypadku przedstawienia przez uczestnika konkursu dokumentów w języku obcym, należy dołączyć ich tłumaczenie na język polski dokonane bezpośrednio przez uczestnika albo biuro tłumaczeń, albo tłumacza przysięgłego.

9. Wszystkie strony dokumentów powinny być kolejno ponumerowane oraz czytelnie podpisane przez uczestnika. Kserokopie dokumentów wymienionych w ust. 5 powinny zostać opatrzone na każdej stronie datą, podpisem oraz oświadczeniem o następującej treści: „Oświadczam, że niniejszy dokument jest zgodny z oryginałem”.

• 2. Miejsce i termin złożenia ofert oraz termin ich rozpatrzenia:

1) oferty należy składać w zamkniętej kopercie z podanym imieniem, nazwiskiem i adresem zwrotnym uczestnika oraz dopiskiem „Konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi – NIE OTWIERAĆ”, w Urzędzie Miasta Łodzi w Wydziale Zarządzania Kontaktami z Mieszkańcami w Departamencie Organizacji Urzędu i Obsługi Mieszkańców, ul. Piotrkowska 110 (wejście od strony Pasażu Schillera), 90-926 Łódź, Łódzkie Centrum Kontaktu z Mieszkańcami lub przesłać ofertę na ww. adres w terminie do dnia 10 października 2022 r.;

2) za datę doręczenia uważa się datę wpływu do Urzędu Miasta Łodzi;

3) dokumenty doręczone po ww. terminie składania dokumentów nie są rozpatrywane i podlegają zwrotowi.

• 3. Informacje dodatkowe:

1) do przeprowadzenia postępowania konkursowego Prezydent Miasta Łodzi powoła Komisję Konkursową;

2) informacja o składzie Komisji Konkursowej oraz szczegółowy regulamin jej pracy zostaną umieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Łodzi pod adresem internetowym: http://bip.uml.lodz.pl/;

3) konkurs zostanie przeprowadzony w dwóch etapach:

a) I etap – sprawdzenie ofert pod względem formalnym bez udziału uczestników konkursu,

b) II etap – rozmowa z uczestnikami konkursu;

4) o terminie i miejscu przeprowadzenia rozmów kwalifikacyjnych uczestnicy zostaną powiadomieni indywidualnie: telefonicznie lub drogą elektroniczną;

5) przewidywany termin zakończenia postępowania konkursowego - do dnia 30 listopada 2022 r.;

6) z warunkami organizacyjno-finansowymi oraz ogólnymi informacjami na temat działalności Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi uczestnicy konkursu mogą zapoznać się w Wydziale Kultury w Departamencie Pracy, Edukacji i Kultury Urzędu Miasta Łodzi, tel. 42 638-43-73, po uprzednim umówieniu telefonicznym;

7) programy autorskie uczestników, składane w Konkursie stanowią informację publiczną
w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. 2022 poz. 902) i podlegają udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie;

8) klauzula informacyjna o przetwarzaniu danych osobowych, stanowi załącznik Nr 3 do ogłoszenia.

Speeches and letters

Henryk Panusz (EN)

Letter from the President of the Republic of Poland (EN)

Wicemarszałek Piotr Adamczyk (EN)

Prezydent Hanna Zdanowska (EN)

Przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski (EN)

Henryk Panusz

When I was asked to speak on behalf of the Survivors at this Anniversary of the Liquidation of the Litzmannstadt Ghetto, I was ready to refuse. I, born an evangelical, a Varsovian, never exposed to the ghetto, would be expected to represent the Jewish Survivors of the Lodz Holocaust? I did not feel qualified.

Upon reflection, however, I decided that - as the sole possessor of special records in memory - I had such an obligation to my Father, his entire family and the victims of the Holocaust. We are witnessing the materialisation of the intention of its perpetrators: survivors are becoming scarce. This is why, 25 years ago, I offered my help to Dr Arnold Mostowicz, President of the Monumentum Iudaicum Lodzense Foundation.

My father's family - the Pinkuses and the Hirszbergs - were members of the second suit of the founders of large-scale industrial Łódź, an example of the assimilated Jewish intelligentsia of Łódź. My grandfather, Mieczysław Pinkus, invested the proceeds from the import of raw materials for Lodz industry and the dowry of his wife Bronisława (née Hirszberg), in the construction of the largest nineteenth-century tenement house.

My Father, Theodore, an engineer for 20 years after his studies, has been working in Tallinn in Estonia. In the 1920s he changed his name from Pinkus to Panusz, was baptised in the Swedish Lutheran Cathedral in Tallinn and ceased to be Jewish. In 1928 he married a widow, Maria Schwarz née Kremm (her father was Estonian and her mother Swedish), in the same church and returned to Poland - to Warsaw.

After the outbreak of war, in November 1939, my grandparents were forced by the Germans to leave their house in Lodz within half an hour with only their hand luggage. They went to Warsaw, to Grandma's niece. Grandfather died at the beginning of 1940. Grandma and her aunt hid, but in 1943 some 'shmalcownik' (a blackmailer) spotted them and started blackmailing them. They escaped and met up with my Father. He called someone, who found them a new hiding place. When he was returning home, someone (probably a blackmailer who was following him) pointed him out to a German patrol. They verified that he was circumcised and he was taken to the prison in Gęsia Street, to the so-called Gęsiówka. There he was murdered in July 1943. His grandmother died in hiding in January 1944. Both were victims of the Holocaust as were over 160,000 Lodz Jews.

After my father’s arrest, I was hiding for six months at an acquaintance's estate. In the autumn, I returned home. I joined the Home Army and continued my education at secret classes. In 1944, I took part in the Uprising. After the capitulation, I left with my mother. Since our Warsaw flat was burnt down after the fall of the Uprising, after the war I moved to Łódź, to my grandfather’s house, and I have lived there ever since. But that is another story.

I would like to point out that, despite the passage of nearly 80 years since World War 2, there are still the following conclusions for us to consider:

1) Poles were murdered for acting against the Germans while Polish Jews were murdered simply for being.

2) Hatred has afflicted humanity since Cain and Abel but its effects have increased with the development of science and technology.

3) The blackmailer epidemic is a global phenomenon, especially when conditions are favourable.

4) It is time for humanity, for its own survival, to replace the principle of competition inherited in evolution with the principle of global cooperation.

This is what we lack and what we must achieve!

Letter from the President of the Republic of Poland

Warsaw, 29 August 2022

Attendees and Organisers of the ceremonies commemorating 
the 78th Anniversary of the Liquidation of the Litzmannstadt Ghetto 
and the 80th Anniversary of Wielka Szpera

Dear Representatives of the State and Local Governments! 

Dear Representatives of the Jewish Community in Poland! 

Dear Ladies and Gentlemen!

Between the wars, the Jewish community in Lodz numbered nearly 233,000 people. Between February and April 1940, the German occupiers imprisoned most of them in a section of the city that became known in Holocaust history as the Litzmannstadt Ghetto. Slave labour, starvation, disease and violence by the Nazi executioners continually took their toll there. 

However, the most tragic moment of this ordeal was the action called the Wielka Szpera (Allgemeine Gehsperre). Between 5 and 12 September 1942, the Germans deported 15,681 people from the Litzmannstadt Ghetto to the extermination camp in Chełmno on the Ner. These included children under 10 years of age, the sick and the elderly, i.e., over 65 years of age.

The very announcement of this bestiality provided the persecuted with enormous suffering. As one of them recalled: A heart-breaking cry came from the breasts of thousands of people, the despair of mothers and fathers was almost physically touchable. On that day, the whole ghetto was crying and  this cry to God came from every corner of the ghetto. The Litzmannstadt Ghetto ceased to exist on 29 August 1944, together with the last transport of its prisoners to Auschwitz - where most of them were killed in the gas chambers.

The anniversaries being celebrated today make us aware of the increasing distance of time separating us from the events mentioned here. In the intergenerational transmission of knowledge, Wielka Szpera and the liquidation of the Litzmannstadt Ghetto can be seen as one of many elements in the broad panorama of our continent's history. 

In the name of the supreme values, this must be opposed. The Shoah is the enormity of the terrible suffering and death of millions of ordinary people. But it is also an ongoing indictment of the ideologues who create the appearance of factual justifications for blind, irrational hatred. The biographies of the Nazi architects and executors of this genocide contribute to a picture of the moral and intellectual decline of German society in the 1930s and 1940s. This is why the full truth of the Holocaust, guarded against falsification and manipulation, is so important. By itself, it does not have the power to prevent such terrible crimes in the future. 
However, it is and will remain a conscience-shaking warning against ignoring chauvinism and imperialism in any of their forms.

Eternal memory and eternal peace to the victims of the Holocaust! 

The President of the Republic of Poland
Andrzej Duda

Wicemarszałek Piotr Adamczyk

Honourable Ministers,
Members of Parliament, Excellencies, City Mayors,
but above all the Survivors

It is with pain that we are commemorating today a horrific anniversary. 78 years ago, the last transport from the ghetto established in our city and liquidated by the Germans, left Łódź.

By order of Heinrich Himmler, on 23 June 1944. 77,000 people living inside the Litzmannstadt Ghetto set off in cattle cars to the death camps in Kulmhof on the Ner and Auschwitz. There they were murdered - without mercy, without a wink, dispassionately.

As I stand here before you, I want to firmly remind you - the Holocaust was not a manifestation of the actions of some Germans seduced by Adolf Hitler's insane idea of racially pure citizens of the great Third Reich. It was a planned genocide to which the German state and its agencies were committed for one purpose only - the murder of three million Polish Jews.

What remains for us for posterity is to open our minds to the memories of our neighbours murdered in the name of the insane idea of a racially pure nation. Therefore, from this place I appeal - we do not passively watch the tragedy as it is unfolding before our eyes in Donbass, Kiev, Kherson or Bucha, or anywhere in the world.

I Salute the Memory of the Murdered.

Prezydent Hanna Zdanowska

Ladies & Gentlemen,

The 78th Anniversary of the Liquidation of the Litzmannstadt Ghetto and the 80th Anniversary of the Allgemeine Gehsperre, but also the events of recent months make me reflect deeper also in contemporary dimension. The topic is not easy, as it concerns the Holocaust and the response to real threats when confronted with violence, aggression and the threat of death.

The question is how genocide on an unprecedented scale could have occurred and why was the world's reaction to the crimes committed at the time not effective enough to stop the annihilation? - becomes relevant also today.

The very meaningful and dramatic words of the poem written by a teenager from Łódź, the young poet Abram Cytryn, who from Litzmannstadt Ghetto was sent to the death camp in Auschwitz, were as follows:

‘Am I capable of all the pain of the ghetto
To enclose in my heart's incomprehensible depths?
Is there such an end in the madness of life,
To which my spirit will peacefully flow?’

History, as well as current times, have shown that, unfortunately, there is no such limit, and the broader context of this thought is also emerging today at a time of another threat to Europe and the world, with the war in Ukraine. This greatly broadens the discussion and makes us more sensitive to all manifestations of intolerance, hatred and violence. The situation shows how important, imperishable and universal human values of solidarity, empathy, assistance in times of need, friendly neighbours, timely response to aggression and firm opposition against all forms of evil.

Remembrance of the past alone is probably no longer enough, as it is necessary to stand firmly on the right side, which was apparently missing for almost 200,000 victims of the Litzmannstadt Ghetto.

We pay them once again our due tribute, but at the same time we cry out in warning for peace for future generations to be able to realise their plans and dreams, about which another young poet of the Lodz ghetto, Abram Koplowicz, wrote:

‘When I am twenty years old,
I will start viewing our beautiful world.’

Our world is beautiful, but we must fight for it on behalf of the victims as well as with an eye to the future....

Przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski

‘I desire to live, though my wings are broken
Though life has captured me in a terrible hold
The moment of my farewell is not yet here
A spark of youthful continuance still flickers within me
A gloomy life still glows within me
Which flows invariably and steadily.’

These are the words of the 17-year-old Abram Cytryn, who, in connection with the liquidation of the Litzmannstadt Ghetto, was deported to Auschwitz-Birkenau, where he died. Together with the boy, a part of multicultural Lodz vanished, our history was thus wiped out by an alien hand.

With the end of the Litzmannstadt Ghetto, Jewish Lodz ceased to exist - but it has not gone into oblivion. The memory of the former inhabitants of Łódź lasts and will last. Łódź owes them a lot, an awful lot, and their absence is like an open wound, inflicted by strangers. This scar, however, hurts as this day, today comes, the 78th anniversary of the liquidation of the Lodz Ghetto, which was a judgment on the lives of over 70,000 Jews deported to Kulmhof and Auschwitz-Birkenau.

It is impossible to talk about the past of Lodz without mentioning this event, as the Jewish culture was one of the pillars on which this city was built. We, who are present here, have also been shaped by this experience. Walking along the streets of Łódź, we can see traces, as if faint breaths of the life of that city, we sense and experience those past moments.

The remembrance that lives in us is a deeply rooted memory. We remember out of respect for the victims, out of respect for our fellow citizens, out of respect for the enormity of the suffering that happened on this earth. We remember because no one is an ideology - because everyone deserves a dignity.

Our remembrance, however, is also a warning and a testimony:

-  it is a warning against hatred, against dividing and humiliating another human being, against nationalism that triumphs over dignity.

-  it is a testimony that our love and the desire for freedom overcome the chains of death and enslavement - that the determination to transmit the truth about those days continues to this day. The young Abram Cytryn wanted just one thing: "for future generations, to leave a reminder of the bloody years, the depths of despair, tears and blood. To hit to the heart and tear out the soul of the ghetto even if it drips with blood..."

This desire was common to the fate of so many in war-obsessed Europe.

Anne Frank on 15 July 1944 wrote:

‘I see the world being slowly transformed into a wilderness,
I hear the approaching thunder that, one day, will destroy us too,
I feel the suffering of millions.’

Let us never hear the thunder that heralds Evil!
Let's honour the memory of the murdered! They live on in us!