DZIEŃ MARKA EDELMANA

There is no translation available.

2 października 2024 przypada piętnasta rocznica śmierci Marka Edelmana, patrona Centrum Dialogu, legendarnego dowódcy powstania w getcie warszawskim, uczestnika Powstania Warszawskiego, a po wojnie lekarza kardiologa – prekursora operacji serca ratujących życie, który wciąż pozostaje w pamięci pacjentów, przyjaciół i bardzo wielu Polaków.

Od 1945 roku przez niemal całe życie Edelman mieszkał w Łodzi. W 2000 roku został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Łodzi, był laureatem najwyższych odznaczeń państwowych, w tym Orderu Orła Białego, Orderu Komandora Legii Honorowej oraz doktoratów honoris causa wielu uczelni.

Marek Edelman jest wspaniałym przykładem człowieka, który swoje życie poświęcał ratowaniu ludzkiego życia i ludzkiej godności, zarówno w czasie wojny, jak i w czasie pokoju, dając prawdziwą lekcję obywatelskiej odpowiedzialności. Był świadkiem stulecia, które doświadczyło kilku totalitaryzmów, ale swoją postawą udowadniał, że trzeba zachowywać się godnie i przyzwoicie, zgodnie z przesłaniem, które wielokrotnie powtarzał: „Jak się przyglądasz złu i odwracasz głowę albo nie pomagasz, kiedy możesz pomóc, to stajesz się współodpowiedzialny. Bo twoje odwrócenie głowy pomaga tym, którzy dopuszczają się zła.” Zwłaszcza dziś, gdy wokół nas jest tak wiele niechęci, agresji i wrogości, warto potraktować słowa Edelmana jako ważne przesłanie dla nas wszystkich. Pierwszy krok to zauważać zło i nie odwracać głowy, gdy dzieje się komuś krzywda. Kolejny to aktywnie pomagać potrzebującym. Bo najważniejsze jest życie!

2 października o 16:00 z inicjatywy pracowników i pracowniczek Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. Mikołaja Pirogowa zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa dedykowana Markowi Edelmanowi na elewacji budynku szpitala przy ul. Wólczańskiej 191/195, w którym przez ponad 40 lat pracował i w którym od 1972 r. pełnił funkcję ordynatora oddziału intensywnej terapii. Następnie o 17:00 na terenie placówki medycznej odbędzie się otwarty wyjątkowy pokaz filmu Jolanty Dylewskiej „Marek Edelman... i była miłość w getcie” oraz spotkanie z reżyserką. 
Na wydarzenie wstęp jest wolny.

Ponadto Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi zaprasza uczniów i uczennice szkół średnich 2 października na godz. 12.00 do swojej siedziby przy ul. Wojska Polskiego 83 na bezpłatną projekcję filmu Jolanty Dylewskiej „Marek Edelman... i była miłość w getcie” oraz prelekcję historyka i edukatora Michała Adamiaka poświęconą postaci patrona Centrum. Na prelekcję dla szkół obowiązują zapisy pod adresem This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Spotkanie z Nathalie Frank, twórczynią komiksów w Centrum Dialogu

There is no translation available.

Co łączy majestatyczną synagogę z dawnym basenem miejskim oraz popadającym dziś w ruinę budynkiem? Mowa o tym samym miejscu w centrum Poznania. Jego historia to świadectwo obecności, a potem nieobecności ludności żydowskiej w Polsce. Budynek ten jest bohaterem komiksu „Wo meine Mutter nicht gelernt hat zu schwimmen" autorstwa Nathalie Frank, która będzie gościnią Centrum Dialogu 26 września o godz. 18:30. 

Wstęp na wydarzenie jest wolny. Spotkanie będzie tłumaczone symultanicznie z języka polskiego na niemiecki.

Nathalie Frank urodziła się w 1984 roku we Francji, lecz od 2011 roku mieszka w Berlinie. Studiowała politologię w Paryżu i dziennikarstwo kulturalne w Berlinie. Jest autorką komiksów i reporterką kulturalną współpracującą z Arte Journal. W swojej pracy bada związek między indywidualnym losem a historią polityczną, czego przykładem jest właśnie komiks „Wo meine Mutter nicht gelernt hat zu schwimmen", który został opublikowany w 2023 roku w antologii „Gerne würdest du allen so viel sagen". Frank jest także jedną z inicjatorek projektu komiksowego „Jak się czujesz? Rysownicy przeciwko antysemityzmowi, nienawiści i rasizmowi"(wiegehtesdir-comics.de). W trakcie łódzkiego spotkania Frank opowie o tworzeniu komiksów, w szczególności komiksów dokumentalnych, oraz o kreatywnej pracy z biografią rodzinną i żydowską historią.
Spotkanie z Nathalie Frank poprowadzą dr Kalina Kupczyńska (Uniwersytet Łódzki) oraz edukatorka Michalina Majewska (@Kino po żydowsku).

Wydarzenie odbywa się w ramach konferencji Jewishness and Popular Culture in Germany and Poland, organizowanej przez Katedrę Filmu i Mediów Audiowizualnych UŁ oraz Instytut Filologii Germańskiej UŁ. Patronat honorowy objęli Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska. Konferencja jest współfinansowana przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej, Stowarzyszenie Krzewienia Języków Europejskich oraz Austriackie Forum Kultury. Partnerem wydarzenia jest Centrum Dialogu im. Marka Edelmana.

Link do strony autorki:
https://nathalie-frank.com/

„Rywka – śmierć ze złotym warkoczem” / Spotkanie Klubu Książki Centrum Dialogu

There is no translation available.

Po wakacyjnej przerwie wracamy do spotkań Klubu Książki Centrum Dialogu. 15 września o godz. 16:00 Ewa Kamińska-Bużałek z Łódzkiego Szlaku Kobiet porozmawia z Michałem Wójcikiem, autorem książki „Rywka – śmierć ze złotym warkoczem” (wydawnictwo Wielka Litera).

Wstęp na spotkanie jest wolny!



Nota od wydawcy:

Fascynująca opowieść oparta na faktach – o bohaterstwie, zdradzie i walce o wolność, rzucająca nowe światło na interpretację wydarzeń minionej epoki.

Rywka Tajtelbaum, ps. Wanda, Żydówka, komunistka, zaangażowana w walkę o niepodległość Polski. Od 1942 r. członkini Polskiej Partii Robotniczej. Działała w Specgrupie Gwardii Ludowej. Uczestniczka wielu akcji bojowych i likwidacyjnych. Była żywą legendą już w czasie wojny – prawdziwa artystka śmierci, zabija jak duch, działa z precyzją i bez litości. O jej brawurze krążyły zdumiewające opowieści. Jej dwa warkocze do kolan były znakiem firmowym podziemia. W czasie PRL jej legenda odżyła, stała się jedną z czołowych komunistycznych bohaterek, potem o niej zapomniano. Autorka legendarnych słów: "Jestem Żydówką i komunistką, moje miejsce wśród najbardziej aktywnych bojowników przeciw faszyzmowi, za honor mojego narodu i ludzkości".

Wójcik rekonstruuje jej historię na podstawie dostępnych opracowań i nowych źródeł historycznych, ale odkrywa przy tym nowe karty, pokazując brutalny konflikt w łonie polskiego podziemia: "A gdy już zacząłem poznawać tę historię, okazało się, że aktywność bohaterki tej książki, to tylko czubek góry lodowej. Bo głębiej jest piekielnie pogmatwana historia warszawskiej okupacji. Jest prawda i fałsz, zmyślenie i mit a wszystko splątane i zamarznięte na kamień". Autor śledzi losy wszystkich postaci działających w Specgrupie Gwardii Ludowej, zadając pytania o infiltrację komunistycznych szeregów zarówno przez agentów Gestapo, jak i Armii Krajowej.

Na czym polegał konflikt wewnętrzny w PPR? Kto naprawdę stał za zabójstwem Marcelego Nowotki, założyciela i pierwszego sekretarza tej partii? Kto zdradził i dlaczego? Jak i dlaczego doszło do międzypartyjnej ugody i połączenia sił kontrwywiadów AK i GL? I jaka w tym wszystkim przypadła rola dziewczynie z warkoczami?

Zapierająca dech w piersiach lektura, od której nie sposób się oderwać.

Dzień Artura Szyka w Centrum Dialogu

There is no translation available.

W 73. rocznicę śmierci Artura Szyka 13 września zapraszamy do Centrum Dialogu na cykl wydarzeń związanych z twórczością tego wybitnego iluminatora-karykaturzysty.

PROGRAM:

10:00-18:00 | BOGACTWO ILUMINACJI

Wystawa farb, pigmentów, atramentów, złota mineralnego i złota płatkowego oraz papierów i pergaminów, z których mógł korzystać Artur Szyk.
Wstęp wolny.

11:00 | ARTUR SZYK. JEDNOOSOBOWA ARMIA PRZECIWKO NIESPRAWIEDLIWOŚCI

Lekcja dla uczniów szkół średnich.
Prowadzenie: Michał Adamiak
Zapisy: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

17:00 | JAK TO ROBIŁ ARTUR SZYK?

Wykład iluminatorki i kaligrafii ksiąg średniowiecznych Magdaleny Stępniak.
Wstep wolny.

18:00 | WARSZTATY INICJAŁU

Podczas warsztatu każdy z uczestników będzie mógł wykonać wybrany przez siebie inicjał i iluminować go złotem.
Prowadzenie: Magdalena Stępniak, pasjonatka malarstwa, iluminatorstwa oraz kaligrafii.
Liczba miejsc ograniczona.
Zapisy: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

18:30 | PROJEKCJA FILMU „Iluminator” w reż. Piotra Zarębskiego (2005 r.)

Film "Artur Szyk – Iluminator" opowiada o życiu i twórczości artysty, autora miniatur, karykaturzysty, ilustratora książek. - Szyk był polskim patriotą, synem narodu żydowskiego i Amerykaninem z wyboru. Był autorem antyhitlerowskich karykatur znanych w całym świecie jako "The New Order". Iluminował też dokumenty o wadze politycznej, wśród nich „Statut Kaliski – zbiór praw nadanych Żydom w XIII wieku, Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych i Proklamację Niepodległości Państwa Izrael. Dzieło "Waszyngton i jego czasy", przekazane przez prezydenta Polski Ignacego Mościckiego prezydentowi Rooseveltowi, traktowane było jako dar przyjaźni i wolności od narodu polskiego dla narodu amerykańskiego  - wylicza Piotr Zarębski, reżyser filmu. Prezentując losy Szyka przeprowadził wywiady ze znawcami jego twórczości, kolekcjonerami, a przede wszystkim żyjącą w USA córką Aleksandrą Szyk Braciejowską.
Film „Artur Szyk – Iluminator” zdobył Nagrodę Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense na Festiwalu Mediów "Człowiek w zagrożeniu" w Łodzi w 2005 roku.
Wstep wolny.


Artur Szyk (1894-1951) – jeden z najciekawszych i najbardziej zaskakujących artystów przedwojennej Łodzi. W historii sztuki zapisał się przede wszystkim jako mistrz miniatury i autor antyfaszystowskich plakatów. Spod jego ręki wyszła m.in. „Haggada”, „Księga Estery” czy “Pieśń nad pieśniami”, czy "Statut Kaliski", gdzie na 45 kartach przedstawił w formie miniatur polsko-żydowskie dzieje począwszy od XIII wieku, kiedy Żydom w Polsce nadany został przez księcia Bolesława Pobożnego tytułowy Statut Kaliski, czyli przywilej, który określał ich status prawny aż do czasów współczesnych.
Po przeprowadzce do Stanów Zjednoczonych zaczął tworzyć karykatury wspierające walkę z faszyzmem. Narysowane jego kreską sylwetki Hitlera, Goebbelsa, Mussoliniego, Hirohito i innych zwolenników III Rzeszy, były znane w Europie i Ameryce. Jego prace zbierali alianccy żołnierze - były podobno równie popularne jak zdjęcia gwiazd Hollywood, a Hitler miał wydać na autora zaoczną karę śmierci  - o nagrodzie za głowę Szyka pisały amerykańskie gazety, w których publikował swoje rysunki. Trafnie i kąśliwie karykatury polityczne Szyka przeszły do historii gatunku i stały się wzorem dla następnych pokoleń artystów. Do dziś uchodzą za arcydzieła w swoim gatunku.

Więcej o Arturze Szyku: https://www.centrumdialogu.com/ebooks/szyk/


Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”. Dofinansowano z budżetu Miasta Łodzi.