Page 15 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Klub Kuriera.

KURIERZY I EMISARIUSZE 15

J E R Z Y

LE R —
SK I

W czasie wojny nosił pseudonim Jur. Urodził się w 1917 r. we Lwowie. Przed wybuchem
wojny studiował na wydziale prawa Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie poznał i zaprzy-
jaźnił się z Janem Kozielewskim. W kampanii wrześniowej walczył w oddziale artylerii
przeciwlotniczej i dostał się do niewoli radzieckiej. Podobnie jak Jan Karski i Jan Nowak
Jeziorański, zbiegł z niewoli i wrócił do Lwowa. Uciekając przed prześladowaniami
radzieckimi, Lerski przekradł się w grudniu 1939 r. przez granicę z Węgrami i dostał
się to formowanego Wojska Polskiego we Francji. Emisariuszem Komendy Głównej
Armii Krajowej został w Wielkiej Brytanii w grudniu 1941 r. Jerzy Lerski był szczególnie
uwrażliwiony na los Żydów jeszcze od czasów studenckich, kiedy sprzeciwiał się „gettu
ławkowemu”. Zagłada Żydów zajmowała istotne miejsce w jego raportach przewożo-
nych na zachód. Po wojnie był aktywnym działaczem Polonii. Zmarł w San Francisco
w 1992 r.

J Ó Z E F

KR Z E P —
T O W S K I „ U J E K ”

Nazywany jest królem tatrzańskich kurierów. W latach 1939 – 1942 ponad 50 razy pokony-
wał trasę na szlaku między Zakopanem a placówką polską w Budapeszcie. Przenosił
meldunki, złoto, pieniądze i rozkazy. Bywał często przewodnikiem emisariuszy Rządu RP
i komendy AK. Legendy o jego przejściach przez Tatry w środku zimy do dziś opowiadane
są na Podhalu. Po wojnie za swoją walkę w Armii Krajowej i działalność dla Polskiego
Państwa Podziemnego był prześladowany i na trzy lata zesłany na Syberię. Był słynnym
narciarzem, reprezentantem Polski i ratownikiem TOPR. Zmarł w Zakopanem w 1971 r.