Dziady, dybuki i mieszańce. O odkrywaniu korzeni z Andrzejem Stankiewiczem i Jarosławem Kurskim

There is no translation available.

Zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach cyklu „Ocaleliśmy. I co dalej?”, które odbędzie się 27 marca (czwartek) o godz. 18.00 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.

W jaki sposób kształtuje nas rodzina historia i jak o niej opowiadamy? Dokąd mogą zaprowadzić poszukiwanie własnych korzeni? Wreszcie o tym, czy historia przez duże „H” dzieje się z dala od nas.

Tym razem głos na temat powojennych losów społeczności (nie tylko) żydowskich zabiorą: Andrzej Stankiewicz, profesor inżynierii chemicznej pochodzący z łódzkiej polsko-żydowskiej rodziny, autor książki „Mieszaniec”, oraz Jarosław Kurski, publicysta, dziennikarz, do 2023 roku  zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”,  autor nagradzanych „Dziadów i dybuków”.

Wstęp wolny.

Wydarzenie jest dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.


Andrzej Stankiewicz jest emerytowanym profesorem i byłym dyrektorem instytutu inżynierii chemicznej na Uniwersytecie Technicznym w Delft (Holandia). Urodzony w 1954 roku w Łodzi z polsko-żydowskiego małżeństwa. Jego dziadek ze strony ojca był przedwojennym łódzkim przemysłowcem, zaś dziadek ze strony matki – prawnikiem – oskarżał m.in. w powojennych procesach oprawców łódzkiego getta.  Profesor Stankiewicz studiował inżynierię chemiczną na Politechnice Warszawskiej. Rozgłos w międzynarodowym środowisku naukowym przyniosły mu pionierskie prace badawcze oraz liczne artykuły i monografie z zakresu intensyfikacji procesów chemicznych. Był m.in. jednym z pierwszych polskich naukowców uhonorowanych prestiżową europejską ERC Advanced Investigator Grant. Po przejściu na emeryturę pozostaje aktywny naukowo, prowadząc projekty i wykłady w jego warszawskiej Alma Mater.

Ponad dziesięć lat temu Andrzej Stankiewicz rozpoczął badania dziejów swojej rodziny. Badania te zaowocowały książką „Mieszaniec” wydaną w 2023 roku przez wydawnictwo Sorus.

Jarosław Kurski gdańszczanin, latach 2007–2023 zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”. Ukończył prawo. Należał do opozycyjnego Ruchu Młodej Polski. Aresztowany w stanie wojennym. Członek redakcji „Solidarności”, podziemnego pisma regionu gdańskiego, którego pierwszy numer ukazał się w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. Pracował dla hiszpańskiej agencji prasowej EFE i w „Tygodniku Gdańskim”. Był rzecznikiem prasowym Lecha Wałęsy. W sprzeciwie wobec „wojny na górze” zrezygnował z pracy. Opublikował Wodza, polityczny portret przewodniczącego „S” na tle ówczesnych wydarzeń. Od stycznia 1991 r. publicysta „Wyborczej”, a od 2006 r. jej wicenaczelny. Prowadził rozmowy polityczne w Polsacie, TVP i TOK FM. Autor esejów o Raymondzie Aronie Pokój z widokiem na historię oraz biografii Jan Nowak-JeziorańskiKurier wolności oraz książki „Dziady i dybuki. Opowieść dygresyjna”, za którą otrzymał m.in. Nagrodę Specjalną POLITYKIOficer Krzyża Orderu Odrodzenia Polski i Kawaler Orderu Francuskiej Legii Honorowej.

Opisy ze stron

“Mieszaniec”  –  opis:

„Słowiański szwagier mojego słowiańskiego dziadka zakończył życie z sowiecką kulą w tyle głowy w Katyniu. Żydowski szwagier mojego żydowskiego dziadka zakończył życie z sowiecką kulą w tyle głowy w Charkowie.
– Dziwi się pan, że mówię „słowiański” i „żydowski”, nie „polski” i „żydowski”? Przecież to oczywiste – oni obaj byli Polakami i zginęli jako Polacy. A ja… Ja istnieję na tym świecie dzięki temu, że Stalin napadł na Polskę. Makabryczne szyderstwo historii”.

Cóż mogą mieć wspólnego brodaci średniowieczni rabini, lotaryńscy tkacze, łódzcy fabrykanci, amerykańscy konfederaci i greccy książęta z doktorem Januszem Korczakiem, japońskim konsulem Chiune Sugiharą, syjonistycznym przywódcą Nahumem Sokołowem lub z drugim marszałkiem Rzeczypospolitej, Edwardem Rydzem-Śmigłym?

Wszyscy oni to postacie powiązane z dziejami rodzinnymi, które autor książki badał przez blisko dziesięć lat. Choć książka ta ma bardzo osobisty charakter, wyłaniający się z niej obraz pokazuje całą złożoność historii, relacji etnicznych i ekonomicznych oraz stosunków politycznych w Polsce na przestrzeni wieków.

„Dziady i dybuki”   opis:

12 października 2022 r. nakładem Wydawnictwa Agora ukazała  się książka Jarosława Kurskiego „Dziady i dybuki”. Autor przez lata rekonstruował prawdę o swojej rodzinie, celowo wypieraną i pomijaną przez innych, w tym przez jego ukochaną matkę. Efektem zdumiewającego, pełnego zawirowań śledztwa historycznego są dzieje rodu rozsianego od Ukrainy po Brazylię i od Wielkiej Brytanii po Australię, z miejscem urodzenia autora – Gdańskiem, w samym sercu.

I nagle buchnęła starannie skrywana, wstydliwa rodzinna historia. Walnęła faktem, wychłostała konkretem. Odszpuntowany dybuk skoczył na mnie, Bogu ducha winną ofiarę, jak na świeże mięso, jak do ciepłej krwi. A wlazł we mnie, a rozsiadł się we mnie, męczył pytaniami, podpowiadał tropy, pchał w czeluści internetu. Taplał w wylewającym się stamtąd antysemickim błocie, oblepiał narodowym jadem, nurzał w „spisku żydowskim przeciw Polsce”. Szeptał:
– Napisz, napisz. Jedyny jesteś, jedyny. Władzę masz. Całkowitą.
– Jaką władzę?
– Ty żyjesz!

~ fragment książki

Trauma narodowa. Trudne dziedzictwo. // Cykl W CENTRUM ROZMOWY: TRAUMA

There is no translation available.

W środę 12 marca o godz. 18:00 zapraszamy do naszej siedziby na trzecie spotkanie w ramach cyklu W CENTRUM ROZMOWY: TRAUMA. Tym razem tematem rozmowy będzie trudne dziedzictwo i trauma narodowa. Gośćmi spotkania będą Angelika Szelągowska-Mironiuk oraz Michał Bilewicz.

Porozmawiamy o badaniu skutków trudnych doświadczeń XX wieku, które łączą w sobie analizy historyczne, socjologiczne i psychologiczne. Zastanowimy się nad tym, jak trauma, z którą po wojnie mierzyli się nasi przodkowie kształtowała kolejne pokolenia. Angelika Szelągowska-Mironiuk jest psycholożką i psychoterapeutką, która pracuje z osobami w kryzysie psychicznym, jako praktyczka wie, z jakimi lękami zmagają się młode osoby, ale także całe rodziny. Michał Bilewicz jest psychologiem społecznym, socjologiem i publicystą, w swojej książce "Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości" podsumowuje dotychczasowy stan badań.

Wstęp wolny

Partnerami cyklu są: Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu oraz Uniwersytet Łódzki.

Wydarzenie jest w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.


Angelika Szelągowska-Mironiuk (1992) - psycholożka, polonistka, seksuolożka, psychoterapeutka, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie nauk o kulturze i religii. Autorka książek „Międzypokoleniowe konstelacje. Dzieci-rodzice-dziadkowie", „Dziecko wobec śmierci i żałoby", „Ciało, bliskość, seksualność. Jak rozmawiać z dziećmi o intymności?". Współpracuje m. in. z „Polskim Radiem", „Magazynem Kontakt", „Przewodnikiem katolickim", „Charakterami". Mieszka i pracuje w Łodzi jako psychoterapeutka pacjentów indywidualnych, par i rodzin oraz jako nauczycielka akademicka w WSBiNoZ.

Michał Bilewicz - psycholog społeczny, socjolog i publicysta. Kierownik Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego, Wiceprzewodniczący Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk, Członek Rady Naukowej Instytutu Studiów Społecznych im. Roberta B. Zajonca. Badawczo zajmuje się psychologią stosunków międzynarodowych oraz psychologią polityczną. W jego zainteresowaniach są uwarunkowania stosunku ludzi do innych grup społecznych oraz innych gatunków. Rozwija model pojednania opartego na przykładach moralnych.

Wspomnienie Mariana Turskiego

There is no translation available.

Marian Turski był Ocalałym z łódzkiego getta, byłym więźniem obozu Auschwitz-Birkenau. Jako świadek historii, dziennikarz i wybitny mówca podróżował po całym świecie, a jego wystąpienia zawsze zapadały w pamięć słuchających. W 2020 roku, podczas 75. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau wypowiedział jedno z najbardziej przejmujących i poruszających przemówień. Odwołując się do słów swojego przyjaciela Romana Kenta, dał propozycję ustanowienia jedenastego przykazania – Nie bądź obojętny. Dodał także: „Bądźcie wierni przykazaniu. Jedenaste przykazanie: nie bądź obojętny, bo jeżeli nie, to się nawet nie obejrzycie jak na was, jak na waszych potomków, "jakieś Auschwitz" nagle spadnie z nieba”.

Read more ...