Ci, którzy przeżyli wojnę czuli nie tylko ulgę. Wraz z piętnem emocjonalnym, jakie odcisnęła na nich wojna, musieli odnaleźć się w nowym świecie zmienionych granic, przesiedleń, zmian politycznych i groźby nowego konfliktu światowego między Związkiem Radzieckim a Stanami Zjednoczonymi. Te trudne zmiany spadły na straumatyzowane i głęboko doświadczone wojną społeczności całej Europy.

80 lat po wojnie Centrum Dialogu, wraz z badaczami i badaczkami wątków żydowskich oraz historii wielokulturowej Łodzi, przeanalizuje powojenne losy polskich społeczności żydowskich oraz historie Ocalałych, którym przedwojenne życie zostało tak brutalnie zabrane. Analiza ich ścieżek i wyborów, jakie podejmowali, by poradzić sobie z trudną przeszłością, stratą albo by zacząć budować swoje życie na nowo, może być bardzo krzepiąca w dzisiejszej rzeczywistości politycznej. Po okrucieństwach wojny Ocalali poszukiwali sensu życia i wiary w człowieczeństwo zaangażowaniem w działania artystyczne, społeczno-polityczne, czy pomocowe. Cykl pozwoli lepiej zrozumieć losy ich samych oraz kolejnych pokoleń.

Daty kolejnych spotkań:

• 14 maja, godz. 18:00, Ocaleliśmy. I co dalej?
• 11 czerwca, godz. 18:00, Budujemy nowy świat

Wstęp na wszystkie spotkania jest wolny.

W dniach 19-21 marca w Centrum Dialogu odbędzie się Festiwal Pełnia Życia organizowany przez Fundację „Dom w Łodzi”. To już 4. edycja wydarzenia, w czasie którego zaplanowano warsztaty i spotkania z niesamowitymi ludźmi, którzy mimo niepełnosprawności żyją pełnią życia. Część wydarzeń ma charakter zamknięty i jest dedykowana zorganizowanym grupom szkolnym. 

Z radością zapraszamy Was na dwa wydarzenia otwarte:

• w środę 19 marca godz. 17.30 zapraszamy na spotkanie pod hasłem „Siła marzeń”, którego bohaterami będą medaliści z Paraolimpiady w Paryżu.
  Koniecznie wpiszcie do kalendarza i podkreślcie, bo to będzie wieczór pełen inspiracji. Naszymi Gośćmi będą niesamowici Paraolimpijczycy:
  Karolina Pęk - złoto w tenisie stołowym
  Kinga Dróżdż - srebro w szermierce
  Lech Stoltman - brąz w pchnięciu kulą
  
  Będziemy rozmawiać o wszystkim. O początkach tych sportowych pasji, o momentach dumy, ale też o tych trudnych - dających w kość. O tym jak wyglądają treningi, skąd czerpią siłę i o tym, co robią poza sportem.
  Wstęp wolny.

• w piątek 21 marca godz. 17.30 odbędzie się Gala Festiwalu Pełnia Życia, na którą obowiązują zaproszenia.
  Jeśli macie ochotę wziąć udział w wieczorze, prosimy o kontakt mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. W programie wieczoru znajdzie się m.in. wręczenie statuetek #pełniażycia osobom, które żyjąc z niepełnosprawnością żyją pełnią życia, realizują swoje pasje i są inspiracją dla innych - wręczenie statuetek jest okazją do rozmowy i poznania naszych bohaterów. Galę uświetni koncert zespołu „Na górze”.

Wydarzenie jest w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.

Gala będzie transmitowana w mediach społecznościowych Fundacji „Dom w Łodzi” - na Facebooku https://www.facebook.com/domwlodzi i kanale YouTube https://www.youtube.com/@domwlodzi

. 

Zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach cyklu „Ocaleliśmy. I co dalej?”, które odbędzie się 27 marca (czwartek) o godz. 18.00 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.

W jaki sposób kształtuje nas rodzina historia i jak o niej opowiadamy? Dokąd mogą zaprowadzić poszukiwanie własnych korzeni? Wreszcie o tym, czy historia przez duże „H” dzieje się z dala od nas.

Tym razem głos na temat powojennych losów społeczności (nie tylko) żydowskich zabiorą: Andrzej Stankiewicz, profesor inżynierii chemicznej pochodzący z łódzkiej polsko-żydowskiej rodziny, autor książki „Mieszaniec”, oraz Jarosław Kurski, publicysta, dziennikarz, do 2023 roku  zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”,  autor nagradzanych „Dziadów i dybuków”.

Wstęp wolny.

Wydarzenie jest dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.

Andrzej Stankiewicz jest emerytowanym profesorem i byłym dyrektorem instytutu inżynierii chemicznej na Uniwersytecie Technicznym w Delft (Holandia). Urodzony w 1954 roku w Łodzi z polsko-żydowskiego małżeństwa. Jego dziadek ze strony ojca był przedwojennym łódzkim przemysłowcem, zaś dziadek ze strony matki – prawnikiem – oskarżał m.in. w powojennych procesach oprawców łódzkiego getta.  Profesor Stankiewicz studiował inżynierię chemiczną na Politechnice Warszawskiej. Rozgłos w międzynarodowym środowisku naukowym przyniosły mu pionierskie prace badawcze oraz liczne artykuły i monografie z zakresu intensyfikacji procesów chemicznych. Był m.in. jednym z pierwszych polskich naukowców uhonorowanych prestiżową europejską ERC Advanced Investigator Grant. Po przejściu na emeryturę pozostaje aktywny naukowo, prowadząc projekty i wykłady w jego warszawskiej Alma Mater.

Ponad dziesięć lat temu Andrzej Stankiewicz rozpoczął badania dziejów swojej rodziny. Badania te zaowocowały książką „Mieszaniec” wydaną w 2023 roku przez wydawnictwo Sorus.

Jarosław Kurski – gdańszczanin, latach 2007–2023 zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”. Ukończył prawo. Należał do opozycyjnego Ruchu Młodej Polski. Aresztowany w stanie wojennym. Członek redakcji „Solidarności”, podziemnego pisma regionu gdańskiego, którego pierwszy numer ukazał się w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. Pracował dla hiszpańskiej agencji prasowej EFE i w „Tygodniku Gdańskim”. Był rzecznikiem prasowym Lecha Wałęsy. W sprzeciwie wobec „wojny na górze” zrezygnował z pracy. Opublikował Wodza, polityczny portret przewodniczącego „S” na tle ówczesnych wydarzeń. Od stycznia 1991 r. publicysta „Wyborczej”, a od 2006 r. jej wicenaczelny. Prowadził rozmowy polityczne w Polsacie, TVP i TOK FM. Autor esejów o Raymondzie Aronie Pokój z widokiem na historię oraz biografii Jan Nowak-Jeziorański. Kurier wolności oraz książki „Dziady i dybuki. Opowieść dygresyjna”, za którą otrzymał m.in. Nagrodę Specjalną POLITYKI. Oficer Krzyża Orderu Odrodzenia Polski i Kawaler Orderu Francuskiej Legii Honorowej.

Opisy ze stron

“Mieszaniec”  –  opis:

„Słowiański szwagier mojego słowiańskiego dziadka zakończył życie z sowiecką kulą w tyle głowy w Katyniu. Żydowski szwagier mojego żydowskiego dziadka zakończył życie z sowiecką kulą w tyle głowy w Charkowie.
– Dziwi się pan, że mówię „słowiański” i „żydowski”, nie „polski” i „żydowski”? Przecież to oczywiste – oni obaj byli Polakami i zginęli jako Polacy. A ja… Ja istnieję na tym świecie dzięki temu, że Stalin napadł na Polskę. Makabryczne szyderstwo historii”.

Cóż mogą mieć wspólnego brodaci średniowieczni rabini, lotaryńscy tkacze, łódzcy fabrykanci, amerykańscy konfederaci i greccy książęta z doktorem Januszem Korczakiem, japońskim konsulem Chiune Sugiharą, syjonistycznym przywódcą Nahumem Sokołowem lub z drugim marszałkiem Rzeczypospolitej, Edwardem Rydzem-Śmigłym?

Wszyscy oni to postacie powiązane z dziejami rodzinnymi, które autor książki badał przez blisko dziesięć lat. Choć książka ta ma bardzo osobisty charakter, wyłaniający się z niej obraz pokazuje całą złożoność historii, relacji etnicznych i ekonomicznych oraz stosunków politycznych w Polsce na przestrzeni wieków.

„Dziady i dybuki”  – opis:

12 października 2022 r. nakładem Wydawnictwa Agora ukazała  się książka Jarosława Kurskiego „Dziady i dybuki”. Autor przez lata rekonstruował prawdę o swojej rodzinie, celowo wypieraną i pomijaną przez innych, w tym przez jego ukochaną matkę. Efektem zdumiewającego, pełnego zawirowań śledztwa historycznego są dzieje rodu rozsianego od Ukrainy po Brazylię i od Wielkiej Brytanii po Australię, z miejscem urodzenia autora – Gdańskiem, w samym sercu.

I nagle buchnęła starannie skrywana, wstydliwa rodzinna historia. Walnęła faktem, wychłostała konkretem. Odszpuntowany dybuk skoczył na mnie, Bogu ducha winną ofiarę, jak na świeże mięso, jak do ciepłej krwi. A wlazł we mnie, a rozsiadł się we mnie, męczył pytaniami, podpowiadał tropy, pchał w czeluści internetu. Taplał w wylewającym się stamtąd antysemickim błocie, oblepiał narodowym jadem, nurzał w „spisku żydowskim przeciw Polsce”. Szeptał:
– Napisz, napisz. Jedyny jesteś, jedyny. Władzę masz. Całkowitą.
– Jaką władzę?
– Ty żyjesz!

~ fragment książki

W środę 12 marca o godz. 18:00 zapraszamy do naszej siedziby na trzecie spotkanie w ramach cyklu W CENTRUM ROZMOWY: TRAUMA. Tym razem tematem rozmowy będzie trudne dziedzictwo i trauma narodowa. Gośćmi spotkania będą Angelika Szelągowska-Mironiuk oraz Michał Bilewicz.

Porozmawiamy o badaniu skutków trudnych doświadczeń XX wieku, które łączą w sobie analizy historyczne, socjologiczne i psychologiczne. Zastanowimy się nad tym, jak trauma, z którą po wojnie mierzyli się nasi przodkowie kształtowała kolejne pokolenia. Angelika Szelągowska-Mironiuk jest psycholożką i psychoterapeutką, która pracuje z osobami w kryzysie psychicznym, jako praktyczka wie, z jakimi lękami zmagają się młode osoby, ale także całe rodziny. Michał Bilewicz jest psychologiem społecznym, socjologiem i publicystą, w swojej książce "Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości" podsumowuje dotychczasowy stan badań.

Wstęp wolny

Partnerami cyklu są: Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu oraz Uniwersytet Łódzki.

Wydarzenie jest w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.

Angelika Szelągowska-Mironiuk (1992) - psycholożka, polonistka, seksuolożka, psychoterapeutka, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie nauk o kulturze i religii. Autorka książek „Międzypokoleniowe konstelacje. Dzieci-rodzice-dziadkowie", „Dziecko wobec śmierci i żałoby", „Ciało, bliskość, seksualność. Jak rozmawiać z dziećmi o intymności?". Współpracuje m. in. z „Polskim Radiem", „Magazynem Kontakt", „Przewodnikiem katolickim", „Charakterami". Mieszka i pracuje w Łodzi jako psychoterapeutka pacjentów indywidualnych, par i rodzin oraz jako nauczycielka akademicka w WSBiNoZ.

Michał Bilewicz - psycholog społeczny, socjolog i publicysta. Kierownik Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego, Wiceprzewodniczący Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk, Członek Rady Naukowej Instytutu Studiów Społecznych im. Roberta B. Zajonca. Badawczo zajmuje się psychologią stosunków międzynarodowych oraz psychologią polityczną. W jego zainteresowaniach są uwarunkowania stosunku ludzi do innych grup społecznych oraz innych gatunków. Rozwija model pojednania opartego na przykładach moralnych.

Pozostawił nam wiele ważnych słów i przesłanie - Nie bądź obojętny.

 Marian Turski był Ocalałym z łódzkiego getta, członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, przewodniczącym Rady Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie oraz przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego.

Marian Turski był Ocalałym z łódzkiego getta, byłym więźniem obozu Auschwitz-Birkenau. Jako świadek historii, dziennikarz i wybitny mówca podróżował po całym świecie, a jego wystąpienia zawsze zapadały w pamięć słuchających. W 2020 roku, podczas 75. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau wypowiedział jedno z najbardziej przejmujących i poruszających przemówień. Odwołując się do słów swojego przyjaciela Romana Kenta, dał propozycję ustanowienia jedenastego przykazania – Nie bądź obojętny. Dodał także: „Bądźcie wierni przykazaniu. Jedenaste przykazanie: nie bądź obojętny, bo jeżeli nie, to się nawet nie obejrzycie jak na was, jak na waszych potomków, "jakieś Auschwitz" nagle spadnie z nieba”.

Zapraszamy do Centrum Dialogu na drugie spotkanie pt. „Trauma transformacyjna. Czy zmiana w Łodzi się udała?” w ramach cyklu W CENTRUM ROZMOWY: TRAUMA. 1𝟗 𝐥𝐮𝐭𝐞𝐠𝐨, 𝐰 𝐬́𝐫𝐨𝐝𝐞̨, 𝐨 𝐠𝐨𝐝𝐳. 𝟏𝟖:𝟎𝟎 Jolanta Lechowska-Białecka z Centrum Dialogu zapyta 𝐌𝐚𝐫𝐭𝐞̨ 𝐌𝐚𝐝𝐞𝐣𝐬𝐤𝐚̨, archiwistkę społeczną, kwerendzistkę, pisarkę, redaktorkę, oraz 𝐀𝐥𝐞𝐤𝐬𝐚𝐧𝐝𝐫𝐞̨ 𝐖𝐲𝐬𝐨𝐤𝐢𝐧́𝐬𝐤𝐚̨, doktor nauk społecznych, fotografkę, o kluczowe wydarzenia i procesy transformacji ustrojowej, które miały wpływ na przemysłowy charakter Łodzi oraz życie jej mieszkańców.

Celem rozmowy jest spotkanie dwóch perspektyw – osobistej i badawczej. Marta Madejska nakreśli w oparciu o badania socjologiczno-historyczne, historię mówioną i kwerendę archiwalną sytuację Łodzi w momencie tzw. „wielkiego przełomu" i tuż po nim. Aleksandra Wysokińska podzieli się przede wszystkim osobistą, ale i badawczą refleksją na temat dorastania w potransformacyjnej Łodzi, którą zbierała jako fotografka i socjolożka. Podczas rozmowy z pewnością pojawią się wątki sytuacji społecznej i materialnej naszego miasta przed symbolicznym 1989 i ogromnej zmiany po tej dacie. Poruszymy tematy skutków upadku przemysłu, feminizacji biedy, kondycji miasta uzewnętrznionej w zdegradowanej architekturze przemysłowej.