„Póki my żyjemy, pamięć o Was nigdy nie zginie”

   Wokół nas żyją jeszcze ludzie, którzy doświadczyli piętna II wojny światowej. Niektórzy uratowali przed śmiercią Żydów skazanych przez Niemców na zagładę. Czasami bohaterowie ukrywający i ratujący Żydów nawet po wojnie nie oznajmili światu swoich altruistycznych czynów. Dlatego tylko niewielka część tych ludzi została uhonorowana za swą ofiarność.


   W latach 60. XX wieku w Izraelu założono Instytut Pamięci Ofiar i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem, którego członkowie stworzyli odznaczenie „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. W ten sposób kultywuje się pamięć tych, którzy ratowali Żydów w czasie wojny. Obecnie na liście Sprawiedliwych znajduje się ponad 6200 nazwisk Polaków, co stanowi 28 proc. wszystkich Sprawiedliwych na świecie. Nazwiska Sprawiedliwych umieszczane są na ścianie honorowej w Ogrodzie Sprawiedliwych Yad Vashem. Każdy Sprawiedliwy ma też swoje drzewko w tym ogrodzie.



   W Łodzi pamięć tych, którzy pomagali Żydom została uczczona Pomnikiem Polaków Ratujących Żydów Podczas II wojny Światowej, autorstwa Czesława Bieleckiego. Na monument składają się ściany wzniesione na planie Gwiazdy Dawida. Z każdej strony widnieje napis: „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata”. Nad tą gwiazdą umieszczony został polski orzeł z rozpostartymi skrzydłami, wykonany z trawertynu. Na cokole umieszczono napis „Polakom ratującym Żydów w latach 1939- 1945” oraz cytat z Ewangelii i Talmudu. Na jego ścianie frontowej znajduje się napis w języku polskim a na bocznych, w hebrajskim i angielskim. Ściany pomnika obniżają się w kierunku wody, co tworzy możliwość odczytania kształtu gwiazdy z pagórka widokowego, który istnieje po drugiej stronie zbiornika.


   Na tablicach znajdują się nie tylko nazwiska pojedynczych osób, ale całych rodzin, a nawet ich sąsiadów. Bowiem tylko w Polsce (w odróżnieniu od innych krajów okupowanej przez Niemców Europy) obowiązywała kara śmierci za ratowanie osób narodowości żydowskiej. Nawet próba przekazania czy podzielenia się z Żydami kromką suchego chleba lub szklaną wody mogła zakończyć się śmiercią. Za ukrywanie Żydów w mieszkaniach kara groziła całej rodzinie, a niejednokrotnie i sąsiadom. Pomimo bezwzględności i brutalności Niemców, Polacy kierowali się w swych działaniach sercem. Ważniejsza od zakazów była miłość bliźniego.

   Wieczorem w dniu odsłonięcia pomnika godzinie 20. odbędzie się koncert „Sprawiedliwi tej ziemi” autorstwa łódzkiego kompozytora Andrzeja Krauze. Oratorium ma charakter muzyczno-obrazowej wędrówki po Ziemi Świętej od stworzenia świata po czasy współczesne. Przesłaniem tej kompozycji jest hasło „Miłość esencją życia”.


   Odsłaniany monument stanowi zarówno dla Żydów, jak i dla Polaków upamiętnienie człowieczeństwa pośród piekła okupacji niemieckiej. Dzięki pomnikowi Czesława Bieleckiego i oratorium Andrzeja Krauzego świat usłyszy i będzie pamiętać o Polakach, którzy z narażeniem życia własnego i swoich bliskich dokonywali czynów heroicznych, jakże często zapomnianych. Bez Polski Żydzi nigdy nie byliby tym, kim są dzisiaj. Bez Żydów Polska byłaby zupełnie inna i z pewnością uboższa kulturowo.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego  Narodowe Centrum Kultury Narodowe Centrum Kultury

© 2020 Centrum Dialogu. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Godziny otwarcia

GODZINY OTWARCIA BUDYNKU

Poniedziałek – piątek 11:00-18:00
Sobota – niedziela 12:00-16:00


W czasie godzin otwarcia można zwiedzać bieżące wystawy.
Ostatnie wejście na ekspozycje odbywa się
na pół godziny przed zamknięciem budynku
.


 

GODZINY OTWARCIA BIURA

poniedziałek - piątek od 9.00 do 17.00
sobota - niedziela NIECZYNNE

 

Kalendarz

Facebook

Skontaktuj się z nami

Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
ul. Wojska Polskiego 83, 91-755 Łódź
biuro@centrumdialogu.com

tel. +48 42 636 38 21
      +48 506 155 911

NIP 7262636381

RIK 1/2010

REGON 101022466

NUMER KONTA BANKOWEGO
Bank Pekao S.A. 91 1240 3028 1111 0010 3752 7380