#: locale=pl ## Tour ### Title tour.name = Centrum Dialogu 360 ## Skin ### Multiline Text HTMLText_7036C7E0_66F3_253E_41CA_C761EDA8383E.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">Kopiec Karskiego, albo Kopiec PamiÄ™ci</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">ma 8 m wysokoÅ›ci, a u podstawy Å›rednicÄ™ 40 m. Od 2009 roku na szczycie kopca stoi pomnik w ksztaÅ‚cie Å‚aweczki i siedzÄ…cej na niej postaci legendarnego kuriera. Za pomnikiem zasadzono dÄ…b pamiÄ™ci.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Jan Karski (1914-2000) – jego prawdziwe nazwisko Kozielewski – pochodziÅ‚ z Åodzi. W okresie II wojny Å›wiatowej byÅ‚ emisariuszem RzÄ…du Polskiego. Kilkakrotnie przewoziÅ‚ na Zachód informacje o sytuacji na ziemiach polskich pod niemieckÄ… okupacjÄ…, w tym o losie Å»ydów. Jako jeden z pierwszych informowaÅ‚ przywódców koalicji antyhitlerowskiej, m.in. prezydenta USA Franklina D. Roosevelta oraz brytyjskich i amerykaÅ„skich ministrów spraw zagranicznych o eksterminacyjnej polityce niemieckiej wobec Å»ydów. Po wojnie byÅ‚ profesorem na Georgetown University w Waszyngtonie. Odznaczony polskim Orderem OrÅ‚a BiaÅ‚ego i – poÅ›miertnie – amerykaÅ„skim Medalem WolnoÅ›ci. Honorowy Obywatel Åodzi, doktor honoris causa Uniwersytetu Åódzkiego, Sprawiedliwy wÅ›ród Narodów Åšwiata, kandydat do Pokojowej Nagrody Nobla. </SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Projekt Å‚aweczki Karskiego: Karol Badyna</SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_70466C4E_670F_2B02_41D5_27625612422B.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">Drzewo PokoleÅ„</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">W tym miejscu rósÅ‚ najstarszy na BaÅ‚utach dÄ…b, który zostaÅ‚ zniszczony przez burzÄ™ w 2017 roku, dlatego dokÅ‚adnie tutaj stanęła instalacja - symbol drzewa Drzewo PokoleÅ„ "Dies diem docet", jako symbol trwania i zakorzenienia w Åodzi.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Drzewo PokoleÅ„ odsÅ‚oniÄ™te 28 sierpnia 2019 roku w 15-lecie Parku OcalaÅ‚ych i w roku setnych urodzin pomysÅ‚odawczyni parku, OcalaÅ‚ej z łódzkiego getta Haliny Elczewskiej.</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Projekt i realizacja: Iwona Skonieczna</SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_709B5DCC_66F7_6506_41CC_AD1576012099.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:left;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#0099ff;font-size:53px;font-family:'Poppins SemiBold';"><B>CENTRUM DIALOGU</B></SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:left;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="font-size:27px;font-family:'Poppins Medium';"><B>im. Marka Edelmana</B></SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:12px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><p STYLE="margin:0; line-height:21px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:21px;font-family:'Poppins Regular';">Centrum Dialogu zostaÅ‚o powoÅ‚ane decyzjÄ… Rady Miejskiej w Åodzi w sierpniu 2010 roku. Dwa miesiÄ…ce później, otrzymaÅ‚o imiÄ™ Marka Edelmana. Instytucja zaczęła funkcjonować z poczÄ…tkiem 2011 roku. Przez trzy lata Centrum Dialogu funkcjonowaÅ‚o bez staÅ‚ej siedziby, dopiero od 2014 roku mieÅ›ci siÄ™ w nowym, specjalnie zaprojektowanym budynku przez Uriego Shetrita z Jerozolimy i Witolda Galewicza z Krakowa. Gmach powstaÅ‚ z funduszy UrzÄ™du Miasta Åodzi i darowizny izraelskiego biznesmena Mordechaja Zissera. </SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:21px;font-family:'Poppins Regular';">Zgodnie z zaÅ‚ożeniami statutowymi Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Åodzi jest otwartÄ…, Å›wieckÄ… instytucjÄ… kultury, dziaÅ‚ajÄ…cÄ… ponad podziaÅ‚ami politycznymi, a jego podstawowym celem jest prowadzenie dziaÅ‚alnoÅ›ci edukacyjno-kulturalnej, dotyczÄ…cej przede wszystkim popularyzowania dorobku różnych kultur, promowanie wielokulturowego i wieloetnicznego dziedzictwa Åodzi, ze szczególnym uwzglÄ™dnieniem kultury żydowskiej – co podkreÅ›lono w statucie – oraz upowszechnianie idei tolerancji i przeciwdziaÅ‚anie przejawom rasizmu, ksenofobii i braku szacunku dla ludzi odmiennych Å›wiatopoglÄ…dów, pochodzenia i kultury.</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:12px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:21px;font-family:'Poppins Regular';">Centrum Dialogu to nowoczesna instytucja, która zajmuje siÄ™ pamiÄ™ciÄ…, historiÄ… i tożsamoÅ›ciÄ… miasta. WspółpracujÄ…c z polskimi i zagranicznymi artystami, ekspertami, naukowcami, wykorzystujÄ…c nowoczesne metody edukacyjne, autorskie programy i twórcze rozwiÄ…zania. Centrum Dialogu proponuje dynamicznÄ… i różnorodnÄ… ofertÄ™ kulturalnÄ… i edukacyjnÄ…, adresowanÄ… zarówno do spoÅ‚ecznoÅ›ci polskiej, jak i zagranicznej, która coraz liczniej odwiedza instytucjÄ™ i Åódź.</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:21px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:21px;font-family:'Poppins Regular';">Od samego poczÄ…tku wiÄ™kszość realizowanych przez nas projektów ma bardzo aktualny kontekst, wyodrÄ™bniajÄ…c współczesny i wielokulturowy aspekt Åodzi, zgodnie z przyjÄ™tÄ… zasadÄ…: </SPAN><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:21px;font-family:'Poppins SemiBold';">PAMIĘTAĆ, ROZUMIEĆ, DZIAÅAĆ.</SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_70C0BA95_6713_EF06_41D6_28A6F2C83179.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:26px;font-family:'Poppins SemiBold';">Pomnik Sprawiedliwych wÅ›ród Narodów Åšwiata – Polaków RatujÄ…cych Å»ydów w czasie II Wojny Åšwiatowej</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">zostaÅ‚ odsÅ‚oniÄ™ty w sierpniu 2009 roku, w 65. rocznicÄ™ likwidacji Litzmannstadt Getto. Ma formÄ™ szeÅ›cioramiennej gwiazdy Dawida (symbol narodu żydowskiego), którÄ… tworzÄ… betonowe Å›ciany z nazwiskami ponad 6000 Polaków – Sprawiedliwych wÅ›ród Narodów Åšwiata, którzy w czasie II wojny Å›wiatowej ratowali Å»ydów i zostali odznaczeni medalem przyznawanym od 1963 roku przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie. WÅ›ród osób, które można tu odnaleźć, jest m.in. Irena Sendler, która uratowaÅ‚a ponad 2500 dzieci wynoszÄ…c je z warszawskiego getta i znajdujÄ…c im schronienie po aryjskiej stronie. Na wysokim trójkÄ…tnym cokole jest orzeÅ‚ z rozwiniÄ™tym skrzydÅ‚ami (symbol narodu polskiego) i sÅ‚owa Kto ratuje jedno życie, ten ratuje caÅ‚y Å›wiat.</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Projekt pomnika: CzesÅ‚aw Bielecki</SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_719AF8A8_66F1_2B0E_41D9_5888377E5977.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">Aleja Arnolda Mostowicza</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">jest głównÄ… osiÄ… kompozycyjnÄ… Parku OcalaÅ‚ych, wzdÅ‚uż niej umieszczone zostaÅ‚y tabliczki z nazwiskami osób, które majÄ… w parku swoje drzewka. Nosi imiÄ™ pisarza, dziennikarza i publicysty, OcalaÅ‚ego z łódzkiego getta, twórcy i pierwszego prezydenta Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense.</SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_7F7B538E_6711_3D02_41C9_4BAD8859EDB5.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">Pomnik „Żegoty†</SPAN><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins Medium';">– Rady Pomocy Å»ydom utworzonej przy Delegacie RzÄ…du Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj. </SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">ByÅ‚a to polska organizacja podziemna dziaÅ‚ajÄ…ca w latach 1942–1945, której zadaniem byÅ‚o ratowanie Å»ydów. </SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Projekt obelisku: Zbigniew Dudek.</SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_7F82763F_6712_E702_41A1_EDC68DBE2706.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">Drzewo Haliny Elczewskiej </SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:28px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">Drzewko nr 0</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:28px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Medium';">Halina Elczewska z domu Goldblum </SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:19px;font-family:'Poppins Regular';">Tak naprawdÄ™ miaÅ‚a na imiÄ™ Helena na cześć babci Heleny Frydenberg, która zmarÅ‚a w Japonii w 1919 roku, w tym samym roku, w którym ona przyszÅ‚a na Å›wiat 11 listopada. ÅšwiÄ™towaÅ‚a zawsze swoje urodziny wraz ze Å›wiÄ™tem odzyskania przez PolskÄ™ niepodlegÅ‚oÅ›ci.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:19px;font-family:'Poppins Regular';">Jej ojciec - Maurycy Goldblum (ur. 1882) – pracowaÅ‚ w fabryce Markusa Kona na ÅÄ…kowej 3/5, pod tym adresem mieszkali do wybuchu wojny. Babka ze strony ojca – Regina (z domu Kon) – byÅ‚a spowinowacona z wÅ‚aÅ›cicielami fabryki. To byÅ‚a dobrze sytuowana rodzina. Matka Haliny – Franciszka (Frydka) z domu Frydenberg. Halina miaÅ‚a dwie siostry: starszÄ… – JadwigÄ™ (ur. 1916, późniejsza żona Arnolda Mostowicza) i InkÄ™ (ur. 1922). </SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:19px;font-family:'Poppins Regular';">UczyÅ‚a siÄ™ w gimnazjum im. Orzeszkowej przy al. KoÅ›ciuszki 21. Po maturze podjęła pracÄ™ w Angielsko-Polskim Towarzystwie Handlowym przy al. KoÅ›ciuszki 1. NiedÅ‚ugo potem wybuchÅ‚a II wojna Å›wiatowa. Goldblumowie – tak jak wszyscy Å»ydzi – musieli przenieść siÄ™ do getta. Zamieszkali przy ul. BrzeziÅ„skiej 39 (dzisiejsza ul. Wojska Polskiego, domu już nie ma). CaÅ‚a rodzina dotrwaÅ‚a w getcie niemal do samego koÅ„ca, do jego likwidacji. Zostali wywiezieni do obozu zagÅ‚ady Auschwitz-Birkenau 24 sierpnia 1944 roku. Tam zginÄ…Å‚ jej mąż, rodzice i mÅ‚odsza siostra Inka. </SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:19px;font-family:'Poppins Regular';">6 października 1944 roku wraz z siostrÄ… JadwigÄ… zostaÅ‚y wywiezione do obozu Gross-Rosen, a potem trafiÅ‚y do podobozu w Halbstadt, gdzie doczekaÅ‚y zakoÅ„czenia wojny. Zaraz po wyzwoleniu obozu przeniosÅ‚y siÄ™ do pobliskiego miasteczka Mieroszów (niemiecki Friedland) pod WaÅ‚brzychem, którego zostaÅ‚a wiceburmistrzem. W 1946 roku wraz z Mostowiczami przeprowadziÅ‚a siÄ™ do WrocÅ‚awia, gdzie zostaÅ‚a dyrektorem szkoÅ‚y radców zakÅ‚adowych. We WrocÅ‚awiu wyszÅ‚a ponownie za mąż za Macieja Elczewskiego. W marcu 1948 roku przyszÅ‚a na Å›wiat ich pierwsza córka – Majka, w kwietniu kolejnego roku – Ala, w 1951 roku urodziÅ‚a siÄ™ Zosia. W 1953 roku caÅ‚a rodzina przeniosÅ‚a siÄ™ do Warszawy. Elczewski byÅ‚ redaktorem naczelnym „ChÅ‚opskiej Drogiâ€, ona pracowaÅ‚a jako dyrektor oddziaÅ‚u Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasaâ€. </SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:19px;font-family:'Poppins Regular';">Po Å›mierci męża w 1957 roku Halina Elczewska rozpoczęła pracÄ™ w dziale popularnonaukowym Telewizji Polskiej. PracowaÅ‚a tam na etacie do 1969 roku. Po wydarzeniach marcowych dwie córki – Maja i Ala – wyjechaÅ‚y za granicÄ™. Po Å›mierci najmÅ‚odszej córki Zosi zaangażowaÅ‚a siÄ™ w dziaÅ‚alność spoÅ‚ecznÄ…. W 1991 roku współtworzyÅ‚a Stowarzyszenie Å»ydów Kombatantów i Poszkodowanych przez II WojnÄ™ ÅšwiatowÄ…, przez wiele lat byÅ‚a czÅ‚onkiem zarzÄ…du. </SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:19px;font-family:'Poppins Regular';">W tym czasie regularnie przyjeżdżaÅ‚a na uroczystoÅ›ci upamiÄ™tniajÄ…ce getto łódzkie. Gdy w 2004 roku pojawiÅ‚a siÄ™ realna koncepcja zbudowania w Åodzi pomnika ofiar getta na stacji Radegast, zaproponowaÅ‚a, by upamiÄ™tnić też ocalaÅ‚ych i posadzić drzewa symbolizujÄ…ce tych, którzy przeżyli. W ten sposób zainicjowany zostaÅ‚ Park OcalaÅ‚ych.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:19px;font-family:'Poppins Regular';">Halina Elczewska zmarÅ‚a 2 grudnia 2013 roku. ZostaÅ‚a pochowana na Cmentarzu Wojskowym na PowÄ…zkach. Jej córka Maja mieszka w Nowym Jorku, Ala w Kopenhadze, wnuczka Ania (ur. 1979) studiuje literaturÄ™ angielskÄ… i uczy na uniwersytecie w Genewie. </SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_7FCDEA0F_6711_2F02_4181_6902700792A0.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">Park OcalaÅ‚ych</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:28px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">PowstaÅ‚ w 2004 roku w zwiÄ…zku z organizowanymi przez Miasto Åódź uroczystoÅ›ciami 60. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto. PomysÅ‚odawczyniÄ… posadzenia w Åodzi drzew symbolizujÄ…cych tych, którzy przeżyli Holokaust, byÅ‚a OcalaÅ‚a z łódzkiego getta – Halina Elczewska. – Drzewo jest symbolem życia i trwania – mówiÅ‚a.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">IdeÄ™ tÄ™ podjÄ…Å‚ ówczesny prezydent Åodzi – Jerzy Kropiwnicki. 30 sierpnia 2004 roku pierwsze drzewka posadziÅ‚o 363 osób, które przyjechaÅ‚y na uroczystoÅ›ci z caÅ‚ego Å›wiata. Do dzisiaj ponad 650 osób i rodzin, które przeżyÅ‚y koszmar Holocaustu, zostaÅ‚o uhonorowanych swoim miejscem w Parku OcalaÅ‚ych. Nazwiska osób i rodzin, którym zostaÅ‚y nadane certyfikaty sygnowane przez Prezydenta Miasta Åodzi, sÄ… wyryte na marmurowych tablicach uÅ‚ożonych wzdÅ‚uż alei Arnolda Mostowicza. SÄ… to osoby, które powojenne losy rzuciÅ‚y w różne zakÄ…tki Å›wiata, od Polski, Francji, Szwecji i Izraela po Stany Zjednoczone, ArgentynÄ™ i AustraliÄ™.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Park zaprojektowaÅ‚a Grażyna OjrzyÅ„ska, ogrodnik miasta. Znajduje siÄ™ w dolinie rzeki Åódki, na pograniczu dawnego getta, pomiÄ™dzy ulicami: Wojska Polskiego, OblÄ™gorskÄ… i ogródkami dziaÅ‚kowymi przy ul. ŹródÅ‚owej; zajmuje powierzchniÄ™ 8,5 ha. Jego osiÄ… kompozycyjnÄ… jest aleja Arnolda Mostowicza, łączÄ…ca Pomnik Sprawiedliwych wÅ›ród Narodów Åšwiata z Kopcem PamiÄ™ci.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">– Te drzewa bÄ™dÄ… Å›ladem naszej obecnoÅ›ci tutaj i naszych rodzin. My wszyscy byliÅ›my głęboko zakorzenieni w Åodzi. Nasze dzieci i wnuki bÄ™dÄ… tu zawsze przyjeżdżać – podkreÅ›laÅ‚a Halina Elczewska. Każde z drzew posadzonych w Parku OcalaÅ‚ych opowiada innÄ… historiÄ™. Wszystkie skÅ‚adajÄ… siÄ™ na wspólnÄ… opowieść o życiu, Å›mierci, nadziei i pamiÄ™ci. </SPAN></SPAN></DIV></div> HTMLText_7FF4FAC7_670F_6F02_41D0_AE323ABC4849.html = <div style="text-align:left; color:#000; "><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:28px;font-family:'Poppins SemiBold';">DÄ…b Edelmana</SPAN></SPAN></DIV><p STYLE="margin:0; line-height:20px;"><BR STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-size:12px;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"/></p><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Marek Edelman urodziÅ‚ siÄ™ w 1919 roku w Homlu. W czasie II wojny Å›wiatowej byÅ‚ jednym z organizatorów Å»ydowskiej Organizacji Bojowej w warszawskim getcie. Po Å›mierci Mordechaja Anielewicza zostaÅ‚ dowódcÄ… powstania w getcie. Półtora roku później walczyÅ‚ na barykadach Powstania Warszawskiego. Po wojnie zamieszkaÅ‚ w Åodzi. UkoÅ„czyÅ‚ medycynÄ™ i zostaÅ‚ lekarzem kardiologiem. Nigdy nie zaakceptowaÅ‚ komunizmu, dlatego wielokrotnie usuwano go z pracy, w grudniu 1968 r. odmówiono mu zatwierdzenia habilitacji. Mimo to nie wyjechaÅ‚ z Polski, nie zrezygnowaÅ‚ też z aktywnoÅ›ci politycznej. PomagaÅ‚ przeÅ›ladowanym, podpisywaÅ‚ protesty przeciwko bezprawiu.</SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">ByÅ‚ współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników, jednym z liderów „SolidarnoÅ›ciâ€. Internowany w czasie stanu wojennego. BraÅ‚ udziaÅ‚ w obradach okrÄ…gÅ‚ego stoÅ‚u, byÅ‚ posÅ‚em na Sejm (1989 –1993). W latach 90. zaangażowaÅ‚ siÄ™ w sprawy wojny domowej w JugosÅ‚awii, udaÅ‚ siÄ™ nawet z konwojem pomocy humanitarnej do Sarajewa, a w 1999 roku wystosowaÅ‚ apel do przywódców Å›wiata o rozpoczÄ™cie interwencji NATO w Kosowie. </SPAN></SPAN></DIV><DIV STYLE="text-align:justify;"><SPAN STYLE="letter-spacing:0px; white-space:pre-wrap;color:#000000;font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><SPAN STYLE="color:#333333;font-size:20px;font-family:'Poppins Regular';">Odznaczony Orderem OrÅ‚a BiaÅ‚ego i Krzyżem Komandorskim Legii Honorowej. Doktor honoris causa wielu uczelni, m.in. uniwersytetu w Yale, Universite Libre w Brukseli, Uniwersytetu Medycznego w Åodzi. Honorowy Obywatel Åodzi. Prof. Jan Karski, kurier polskiego paÅ„stwa podziemnego, który tego samego dnia odbieraÅ‚ ten tytuÅ‚, powiedziaÅ‚: „Marek Edelman jest najszlachetniejszym z najszlachetniejszych. Jest szlachetny i mÄ…dry. A to rzadka kombinacjaâ€. Edelman zmarÅ‚ w 2009 roku. Centrum Dialogu w Åodzi otrzymaÅ‚o jego imiÄ™ rok później.</SPAN></SPAN></DIV></div> ## Media ### Title panorama_03874AC8_0F02_C521_4193_CDD943D1B0DE.label = DÄ…b Edelmana panorama_1AF6CB2E_0F03_BB61_4180_7A7A4E09E166.label = Aleja Arnolda Mostowicza II panorama_1D71D133_0F02_C767_41AB_287741F7E86C.label = Aleja Arnolda Mostowicza III panorama_1E7E9005_0F01_4523_419F_3B9BBE5B3054.label = Pomnik Sprawiedliwych wÅ›ród Narodów Åšwiata panorama_4055A800_10F8_97EF_4174_A24B2BC1B900.label = Aleja Arnolda Mostowicza I panorama_40961AD3_10F8_8811_41A0_6613CE0C88E5.label = Drzewo PokoleÅ„ panorama_4CA54887_4223_94BC_41D0_1BBA4644D472.label = hol_parter_2 panorama_50792879_42EE_9454_41C9_AC300CD702BB.label = pietro_wystawa_1 panorama_51F7988D_42EE_74CC_41C5_147E54A42290.label = hol_parter_1 panorama_54DD2CB3_42E2_ECD4_41CB_D5CC83B492F8.label = sala konferencyjna panorama_55031B6A_42DD_9474_41C3_9563F8F05564.label = sala_kinowa panorama_5639443A_42E2_93D4_41BD_A939DE077E81.label = pietro_wystawa_3 panorama_567819D3_42ED_9454_41A7_2AB240242532.label = pietro_wystawa_2 panorama_6F2D5149_18CA_D1B6_417A_49C5B3828616.label = Centrum Dialogu WejÅ›cie Front panorama_9BDE48FC_18CA_B04E_41B2_9350FB5BE5C1.label = hol_pietro panorama_C2F8C2D1_D76E_012F_41BE_18E4ACA20A07.label = Åaweczka Karskiego panorama_C3962E7C_DBFC_A8EC_41E9_FDC0FC36BDA5.label = Park Mostek panorama_C573ABE7_D552_06F2_41D0_73BE4A0C3B6B.label = Dron 1 panorama_C6219F28_D56E_3F7D_41E9_F33A57B7F2ED.label = Parking panorama_CCFE3675_DBFF_78FC_41E7_089A2C924AB8.label = Pomnik Å»egoty panorama_D05B6AD9_DB6B_567D_41DA_BA967619A979.label = Park OcalaÅ‚ych i Drzewo nr 0 panorama_D646ADC4_DAFC_A81C_41E1_5F2BF023C792.label = Widok na Centrum Dialogu i Kopiec PamiÄ™ci panorama_DA557E8A_D56E_013D_41E7_4F047A070E15.label = Centrum Dialogu WejÅ›cie panorama_DADC43B3_D552_0753_417F_8E3664ACECB4.label = Dron 2 panorama_DADCCA6C_D552_01F5_41D6_44C272ED6D5A.label = Dron 3 panorama_DADD61EF_D552_02F3_41C2_BA78D310F3D3.label = Dron 4 ## Action ### URL LinkBehaviour_765715AD_61A2_C276_41C7_8C7A9104EE07.source = https://www.centrumdialogu.com