Marian Turski był Ocalałym z łódzkiego getta, byłym więźniem obozu Auschwitz-Birkenau. Jako świadek historii, dziennikarz i wybitny mówca podróżował po całym świecie, a jego wystąpienia zawsze zapadały w pamięć słuchających. W 2020 roku, podczas 75. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau wypowiedział jedno z najbardziej przejmujących i poruszających przemówień. Odwołując się do słów swojego przyjaciela Romana Kenta, dał propozycję ustanowienia jedenastego przykazania – Nie bądź obojętny. Dodał także: „Bądźcie wierni przykazaniu. Jedenaste przykazanie: nie bądź obojętny, bo jeżeli nie, to się nawet nie obejrzycie jak na was, jak na waszych potomków, "jakieś Auschwitz" nagle spadnie z nieba”.

Zapraszamy do Centrum Dialogu na drugie spotkanie pt. „Trauma transformacyjna. Czy zmiana w Łodzi się udała?” w ramach cyklu W CENTRUM ROZMOWY: TRAUMA. 1𝟗 𝐥𝐮𝐭𝐞𝐠𝐨, 𝐰 𝐬́𝐫𝐨𝐝𝐞̨, 𝐨 𝐠𝐨𝐝𝐳. 𝟏𝟖:𝟎𝟎 Jolanta Lechowska-Białecka z Centrum Dialogu zapyta 𝐌𝐚𝐫𝐭𝐞̨ 𝐌𝐚𝐝𝐞𝐣𝐬𝐤𝐚̨, archiwistkę społeczną, kwerendzistkę, pisarkę, redaktorkę, oraz 𝐀𝐥𝐞𝐤𝐬𝐚𝐧𝐝𝐫𝐞̨ 𝐖𝐲𝐬𝐨𝐤𝐢𝐧́𝐬𝐤𝐚̨, doktor nauk społecznych, fotografkę, o kluczowe wydarzenia i procesy transformacji ustrojowej, które miały wpływ na przemysłowy charakter Łodzi oraz życie jej mieszkańców.

Celem rozmowy jest spotkanie dwóch perspektyw – osobistej i badawczej. Marta Madejska nakreśli w oparciu o badania socjologiczno-historyczne, historię mówioną i kwerendę archiwalną sytuację Łodzi w momencie tzw. „wielkiego przełomu" i tuż po nim. Aleksandra Wysokińska podzieli się przede wszystkim osobistą, ale i badawczą refleksją na temat dorastania w potransformacyjnej Łodzi, którą zbierała jako fotografka i socjolożka. Podczas rozmowy z pewnością pojawią się wątki sytuacji społecznej i materialnej naszego miasta przed symbolicznym 1989 i ogromnej zmiany po tej dacie. Poruszymy tematy skutków upadku przemysłu, feminizacji biedy, kondycji miasta uzewnętrznionej w zdegradowanej architekturze przemysłowej.

Zapraszamy 5 lutego (środa) o 18:00 do Biblioteki Wolność na rozmowę Marty Zdanowskiej z Łódzkiego Szlaku Kobiet z Joanną Podolską, redaktorką książek Chavy Rosenfarb, o wydanych w ubiegłym roku przez Bibliotekę Centrum Dialogu „Listach do Abraszy". Wydarzenie jest częścią Klubu Książki Centrum Dialogu, tym razem w miejscu, które naszym książkom jest niezwykle przyjazne.

Wstęp wolny.

„Listy do Abraszy” Chavy Rosenfarb to już szósta książka tej autorki wydana przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Jest to pierwszy na świecie przekład z języka jidysz dzieła „Briw cum Abraszn” które ukazało się w 1992 roku i pozostało ostatnią napisaną przez tę autorkę powieścią. Fakt, że w przeciwieństwie do wcześniejszych części rozległej sagi, opowiadającej o dziejach i zagładzie społeczności żydowskiej Łodzi, ten tom nie został przełożony na język angielski, jest zaskakujący, ponieważ to właśnie tutaj znajdujemy zwieńczenie, uzupełnienie i podsumowanie rozwijanych wcześniej wątków. Jest to późna powieść, gdyż w momencie jej wydania pisarka miała prawie 70 lat. Jednak Chava Rosenfarb nie traci w niej nic z cech charakteryzujących jej pisarstwo: ostrości spojrzenia, wrażliwości na istotne, aktualne, ale też uniwersalne tematy, a także tego, co możemy określić „feministycznym pazurem”. Niektóre fragmenty mogłyby zostać napisane przez współczesną autorkę, ponieważ są tak odważne i zaskakująco świeże. A opisy doświadczeń z międzywojennego dzieciństwa w Łodzi, getta czy obozów wnoszą nowe tematy i wątki, rzadko podejmowane przez literaturę piękną. Postaci i miejsca fikcyjne stworzone przez pisarkę mieszają się z postaciami i wydarzeniami historycznymi. Autorka twórczo splata w nich różne wątki z własnego życia oraz z życia innych osób, a także literacko je przekształca. Chava Rosenfarb, z całym bagażem swojego doświadczenia, wybiera literackość.
Zarówno ten tytuł, jak i pozostałe książki Chavy Rosenfarb można nabyć w siedzibie Centrum Dialogu.